The New York Times Πέμπτη 19/08/2021, 14:20
THE NEW YORK TIMES

Οι Ταλιμπάν επέστρεψαν. Παίρνει σειρά η Αλ Κάιντα;

Οι Ταλιμπάν επέστρεψαν. Παίρνει σειρά η Αλ Κάιντα;

Οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ εισέβαλαν στο Αφγανιστάν πριν από 20 χρόνια ως απάντηση στις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου από την Αλ Κάιντα, με τη στήριξη των Ταλιμπάν. Τώρα που οι Ταλιμπάν επέστρεψαν στην εξουσία υπάρχουν φόβοι ότι το Αφγανιστάν θα καταστεί εκ νέου εύφορο έδαφος για τον ισλαμικό εξτρεμισμό και την τρομοκρατία, που θα έχουν μάλιστα τη στήριξη νέων τεχνολογιών και social media. 

Αυτές τις πρώτες ημέρες μετά την κατάληψη του ελέγχου οι ειδικοί διαφωνούν ως προς το πώς οι Ταλιμπάν θα επιλέξουν να κυβερνήσουν και πόσο μεγάλη απειλή μπορεί να συνιστούν ή πόσο γρήγορα θα εξελιχθούν σε απειλή, καθώς οι ίδιοι οι Ταλιμπάν προσπαθούν να πείσουν τον κόσμο ότι σήμερα είναι διαφορετικοί. Αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η νίκη των Ταλιμπάν είναι μία τεράστια ώθηση προπαγάνδας για την ισλαμική τρομοκρατία παγκοσμίως. 

Ορισμένοι προβλέπουν ότι οι Ταλιμπάν δύσκολα θα επαναλάβουν τη στήριξή τους σε ομάδες όπως η Αλ Κάιντα και το Ισλαμικό Κράτος, γνωρίζοντας τις επιπτώσεις. Στη συμφωνία που διαπραγματεύτηκε μαζί τους ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ τον Φεβρουάριο του 2020 η ομάδα συμφώνησε να «μην επιτρέψει σε μέλη της ή μέλη άλλων ομάδων, συμπεριλαμβανομένης της Αλ Κάιντα, να χρησιμοποιήσουν το έδαφος του Αφγανιστάν για να απειλήσουν την ασφάλεια των ΗΠΑ και συμμάχων τους». 

Αλλά η συμφωνία αυτή φαίνεται να έχει ελάχιστη αξία. Ορισμένοι, ειδικά στην Ουάσιγκτον, θεωρούν ότι είναι σχεδόν βέβαιο πως οι Ταλιμπάν θα ενθαρρύνουν ισλαμικές τρομοκρατικές οργανώσεις και πως οι πιθανόττητες για μία νέα επίθεση στις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους έχουν τώρα αυξηθεί. 

Ο Νέιθαν Σέιλς, πρώην συντονιστής αντιτρομοκρατικής ομάδας στο υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, υποστηρίζει ότι «ο κίνδυνος τρομοκρατικής ενέργειας κατά των ΗΠΑ αναμένεται να αυξηθεί δραματικά». Με τους Ταλιμπάν στην εξουσία όπως λέει «η Αλ Κάιντα θα αποκτήσει και πάλι ένα καταφύιγιο στο Αφγανιστάν και θα το χρησιμοποιήσει για να καταστρώσει τρομοκρατικές επιθέσεις κατά των ΗΠΑ και άλλων». 

Άλλοι ειδικοί δεν είναι τόσο σίγουροι: «Πήγαμε στο Αφγανιστάν για να αντιμετωπίσουμε την τρομοκρατική απειλή και θα είναι ένα κρίσιμο μέτρο για το εάν έχουμε να κάνουμε με μία άσχημη κατάσταση ή μία πραγματική τρομαχτική» λέει ο Τζον Σάουερς, πρώην επικεφαλής των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών, MI6. «Το να έχεις φίλους τρομοκρατών, όπως είναι οι Ταλιμπάν, να διοικούν μία ολόκληρη χώρα δεν είναι καλό πράγμα» λέει. Ωστόσο οι Ταλιμπάν «θα έχουν διδαχθεί κάποια μαθήματα τα τελευταία 20 χρόνια» προσθέτει. «Το ερώτημα είναι πάντα πόσο έλεγχο η ηγεσία τους έχει επί των μαχητών, από τη στιγμή που παραδοσιακά στους εμφύλιους πολέμους αυτοί που είναι στο πεδίο της μάχης έχουν μεγαλύτερη δύναμη από εκείνους που μένουν σε πεντάστερα ξενοδοχεία» σημειώνει, αναφερόμενος στους ηγέτες των Ταλιμπάν που όλο το προηγούμενο διάστημα παρέμεναν στο Κατάρ. 

Οι ισλαμιστές εξτρεμιστές ανά τον κόσμο θα λάβουν μία «πολυπόθητη ώθηση» από τη νίκη των Ταλιμπάν επί των ΗΠΑ λέει ο Πίτερ Νόιμαν, καθηγητής σπουδών ασφαλείας στο King’s College του Λονδίνου. «Πολλές οργανώσεις θα στηριχθούν στην προπαγάνδα: Αφού οι Ταλιμπάν τα κατάφεραν και εμείς μπορούμε να τα καταφέρουμε». 

Στα social media και στα chat rooms, «μπορείς ήδη να δεις τον άνεμο της επιτυχίας να φουσκώνει τα πανιά του παγκόσμιου τζιχαντιστικού κινήματος» λέει ο Ραφαέλο Παντούτσι, αναλυτής θεμάτων τρομοκρατίας στο Royal United Services Institute του Λονδίνου. 

Ο Νόιμαν πιστεύει ότι η πιθανότητα να προσφέρουν άμεσα καταφύγιο οι Ταλιμπάν σε οργανώσεις όπως η Αλ Κάιντα και το Ισλαμικό Κράτος είναι μικρή. Οι Ταλιμπάν είναι ξανά στην εξουσία χωρίς τη βοήθεια της Αλ Κάιντ και κατανοούν ότι έχασαν την κυβέρνηση και τη χώρα τους το 2001 εξαιτίας της Αλ Κάιντα» εξηγεί. Οι ΗΠΑ μπορεί να επέμβουν και πάλι «εάν οι Ταλιμπάν επιτρέψουν στη διεθνή τρομοκρατία να ανθίσει». 

Ο κ. Σάουερς σημειώνει ότι η βασική προτεραιότητα των Ταλιμπάν θα είναι να παγιώσουν τον έλεγχο επί του κατακερματισμένου Αφγανιστάν και για να το πετύχουν αυτό θα πρέπει να έχουν έναν βαθμό συνεννόησης με μειονότητες όπως οι Ουζμπέκοι και οι Σιίτες μουσουλμάνοι. «Οι Ταλιμπάν πέτυχαν αυτή τη μεγάλη νίκη και δεν θα θέλουν να την πετάξουν τώρα». 

Άλλοι πάλι, όπως ο κ. Σέιλς, είναι βέβαιοι ότι οι Ταλιμπάν θα επιτρέψουν στην Αλ Κάιντα να δραστηριοποιηθεί ξανά κατά των ΗΠΑ. Σημειώνει ότι η πρόσβαση των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών στο Αφγανιστάν θα περιοριστεί στο ελάχιστο από τη στιγμή που δεν θα υπάρχει στρατιωτική ή διπλωματική παρουσία στο έδαφος. 

Έκθεση του ΟΗΕ τον περασμένο Ιούνιο ανέφερε ότι «οι Ταλιμπάν και η Αλ Κάιντα διατηρούν στενούς δεσμούς». Τόνιζε ότι η Αλ Κάιντα έχει απρουσία σε τουλάχιστον 15 αφγανικές επαρχίες και κατέληγε: «Η Αλ Κάιντα παραμένει σε επαφή με τους Ταλιμπάν αλλά έχει ελαχιστοποιήσει την επίσημη επικοινωνία της με την ηγεσία των Ταλιμπάν σε μία προσπάθεια να κρατήσει χαμηλούς τόνους και να μην θέσει σε κίνδυνο την διπλωματική θέση των Ταλιμπάν στη συμφωνία της Ντόχα». 

Το Πακιστάν, εν τω μεταξύ, που στήριξε τους Ταλιμπάν και τον συνδυασμό του Κορανίου και των Καλάζνικοφ έναντι της ινδικής επιρροπής, έχει ήδη δει την αναβίωση των Πακιστανών Ταλιμπάν που ενθαρρύνθηκαν από την επιτυχία δίπλα τους. Οι Πακιστανοί Ταλιμπάν έχουν χαλαρούς δεσμούς με την αφγανική οργάνωση, αλλά παρόμοιες ιδέες. Το Πακιστάν προσπαθεί να πιέσει τους Αφγανούς Ταλιμπάν να βάλουν φρένο στην πακιστανική οργάνωση. 

Το Ιράν ανησυχέι από την πλευρά του για τις νέες ροές μεταναστών, αλλά και τη συνεχή ροή του οπίου στα σύνορά του που στηρίζει οικονομικά ομάδες, όπως οι Μπαλούτσι, οι οποίοι και θα μπορούσαν να επιτεθούν εναντίον του. Η Κίνα είχε επίσης τρομοκρατικές επθέσεις στο έδαφός της. Αν και δεν υπάρχει ξεκάθαρη σύνδεση, Ουιγούροι εξτρεμιστές φαίνεται να δρουν στα σύνορα. Αυτές οι χώρες θα μπορούσαν να συνεργαστούν σιωπηρά με τις ΗΠΑ ώστε να διασφαλίσουν ότι η Αλ Κάιντα θα περιοριστεί. 

Ο Eric Schmitt συνέβαλε στο ρεπορτάζ

Copyright:
2021 The New York Times

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News