The New York Times Κυριακή 4/04/2021, 12:02 ERNESTO LONDOÑO
THE NEW YORK TIMES

H υπηρέτρια που έγινε σταρ χάρη σε ένα βιβλίο

H υπηρέτρια που έγινε σταρ χάρη σε ένα βιβλίο

Ήταν ένα αγαπημένο τελετουργικό που η Τζόις Φερνάντες κρατούσε για το τέλος της βάρδιας σε μία δουλειά που απεχθανόταν. Έχοντας ολοκληρώσει το καθάρισμα κάθε δωματίου σε διαμέρισμα του Σάο Πάολο, η κ. Φερνάντες αφιέρωσε χρόνο στο να ξεσκονίσει την βιβλιοθήκη στο σαλόνι, όπου αναπόφευκτα ξεχάστηκε με ένα βιβλίο.

Φοβόταν ότι θα τα ακούσει όταν ο ιδιοκτήτης μπήκε στο διαμέρισμα και την είδε μία ημέρα του 2008 να έχει “χαθεί” στο “Olga: Revolutionary and Martyr” μία βιογραφία Γερμανίδας κομμουνίστριας. Ανταυτού όμως η στιγμή πυροδότησε μία ραγδαία αλλαγή καριέρα για την κ. Φερνάντες, που είναι σήμερα από τα πιο γνωστά πρόσωπα της κοινότητας των μαύρων Βραζιλιάνων, οργανώνοντας δημόσιες συζητήσεις για θέματα ρατσισμού και ανισότητας. 

Ο εργοδότης την ενθάρρυνε να γραφτεί στο κολλέγιο. Το έκανε. Έλαβε πτυχίο ιστορίας το 2021 και έκτοτε έχει αναπτύξει ένα τεράστιο κύμα ακολούθων ως προσωπικότητα του Instagram και ράπερ, έχει γράψει ένα βιβλίο για τις ζωές των καμαριέρων και του βοηθητικού προσωπικού στη Βραζιλία και παρουσιάζει εκπομπή στην τηλεόραση. 

Η πολυδιάστατη καριέρα της φαίνεται κάτι σαν θαύμα, λέει, όταν θυμάται πώς οι πρώτοι εργοδότες της απέρριπταν τις φιλοδοξίες της. «Πάντα έλεγαν ότι δεν έχει νόημα να σπουδάσω» λέει η κ. Φερνάντες της οποίας το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο είναι Preta Rara, που σημαίνει ξεχωριστή μαύρη γυναίκα. «Είπαν ότι ήμουν προορισμένη να υπηρετώ, όπως η μητέρα μου και η γιαγιά μου». 

Η κ. Φερνάντες, 35 ετών, θυμάται τα παιδικά της χρόνια στο Σάντος, μία παράκτια πόλη στην πολιτεία του Σάο Πάολο. Η μητέρα της, καμαριέρα και ο πατέρας της, ταχυδρόμος, κρατούσαν τα παιδιά τους μέσα στο σπίτι από φόβο ότι θα μπλέξουν με εγκληματικές δραστηριότητες. 

Περνώντας αμέτρητες ώρες παρακολουθώντας σαπουνόπερες και τηλεοπτικές εκπομπές η κ. Φερνάντες είχε ανοίξει το πρώτο της παράθυρο στον καλπάζοντα ρατσισμό της Βραζιλίας. «Δεν έβλεπες μαύρους να εκπροσωπούνται σωστά. Έβλεπα ανθρώπους σαν και εμένα σε ρόλους σκλάβων ή υπηρετών, σε ρόλους ανθρώπων του περιθωρίου». 

Έχοντας αποφοιτήσει από το Λύκειο η κ. Φερνάντες άρχισε να καθαρίζει σπίτια. Σε αρκετά από αυτά δεν της επιτρεπόταν να να φάει το φαγητό που είχε ετοιμάσει. Δεν μπορούσε να χρησιμοποιεί κάποια μπάνια και έπρεπε να χρησιμοποιεί το ασανσέρ για το υπηρετικό προσωπικό. Της έδιναν λεκιασμένα και φθαρμένα ρούχα. «Οι εργοδότες σκέφτονται σαν να είσαι ιδιοκτησία τους, σαν να είσαι ένα αντικείμενο που τους ανήκει». 

Τα χρόνια αυτά είχαν στοιχιώσει την κ. Φερνάντες για πολύ αφότου σταμάτησε να καθαρίζει σπίτια και είχε βρει δουλειά ως δασκάλα ιστορίας σε λύκειο. Τον Ιούνιο του 2016 έγραψε κάποιες εμπειρίες της στο Facebook. Πολύ σύντομα χιλιάδες πρώην και νυν υπηρέτριες άρχισαν να δημιουργούν δικά τους ποστ χρησιμοποιώντας το hashtag #I’mAMaid. Αρκετές αποκάλυψαν περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης. Ο όγκος και η ωμότητα των απαντήσεων ώθησαν την κ. Φερνάντες να γράψει το βιβλίο της, που εκδόθηκε το 2019. 

«Πιστεύω ότι ο μόνος τρόπος να αλλάξω τα πράγματα είναι να κάνω τους ανθρώπους να νιώσουν άβολα» λέει. Μετά την κυκλοφορία του βιβλίου ο αριθμός των ακολούθων της στο Twitter εκτινάχθηκε στα ύψη. Στους περισσότερους από 175.00 ακολούθους της μιλάει ωμά και χωρίς σενάριο. Μιλάει για θέματα όπως η αστυνομική βία και η σεξουαλική κακοποίηση. Μιλάει με υπερηφάνεια για το πώς αγάπησε το σώμα της. 

Κάπως έτσι ήρθε και η πρόσκληση για την τηλεόραση. Είναι παρουσιάστρια talk show στο Globo, το μεγαλύτερο δορυφορικό δίκτυο της χώρας. Παρόλα αυτά αυτό δεν την έχει οδηγήσει στο να αλλάξει το στυλ της ή να «στρογγυλέψει» το μήνυμά της. «Ήμουν για πολύ αόρατη στην κονωνία. Τώρα λοιπόν όλοι θα πρέπει να με ανεχθούν όπως είπε». 

Η Lis Moriconi συνέβαλε στο ρεπορτάζ 

Copyright:
2021 The New York Times

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News