«Ο άνθρωπος που πεθαίνει πλούσιος πεθαίνει ατιμασμένος»

25 Νοεμβρίου 1835

Γεννιέται στη Σκωτία ο Andrew Carnegie, ο μελλοντικός βασιλιάς του χάλυβα και πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου. Ο Carnegie θα φτάσει στις ΗΠΑ στα 13 του χρόνια και χωρίς ουσιαστική μόρφωση, θα δημιουργήσει τη βιομηχανία του χάλυβα που θα φτιάξει τους σιδηροδρόμους, τις γέφυρες και τα αυτοκίνητα της Αμερικής. Το 1901 θα γίνει ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου, πουλώντας την εταιρεία του στον J.P. Morgan αντί 480 εκατ. δολαρίων, όμως έως τον θάνατό του, το 1919, θα έχει δωρίσει σε φιλανθρωπικούς σκοπούς 350 εκατ. δολάρια.

Ο Carnegie ήταν 13 ετών, το 1848,  όταν η οικογένειά του άφησε την Σκωτία για την Αμερική, αναζητώντας μία καλύτερη τύχη και εγκαταστάθηκε στο σημερινό Πίτσμπουργκ. Με την όποια μόρφωση είχε προλάβει να πάρει στη Σκωτία, ο Andrew έπιασε δουλειά σε ένα εργοστάσιο βαμβακιού, όπου έβγαζε 1,20 δολάρια την εβδομάδα.

Φιλόδοξος και εργατικός, έκανε μία σειρά από δουλειές και το 1859 διαδέχθηκε το αφεντικό του ως προϊστάμενος στους σιδηροδρόμους. Όσο βρισκόταν σε αυτή τη θέση, έκανε κερδοφόρες επενδύσεις σε μία σειρά από επιχειρήσεις, όπως σε εταιρείες άνθρακα, μετάλλων και πετρελαίου καθώς και σε έναν κατασκευαστή βαγονιών.

Αφότου έφυγε από τους σιδηροδρόμους, το 1865, ο Carnegie συνέχισε την άνοδό του στον επιχειρηματικό κόσμο. Η βιομηχανία των σιδηροδρόμων έμπαινε σε μία περίοδο υψηλής ανάπτυξης και εκείνος διεύρυνε τις επενδύσεις του σε αυτό τον τομέα και ίδρυσε μια εταιρεία κατασκευής γεφυρών και μία εταιρεία τηλέγραφου, χρησιμοποιώντας συχνά τις επαφές του για να κλείνει συμβόλαια. Έως τις αρχές της τρίτης δεκαετίας της ζωής του, ήταν ήδη πολύ πλούσιος.

Στις αρχές των 1870 ίδρυσε την πρώτη του εταιρεία χάλυβα, κοντά στο Πίτσμπουργκ. Τις επόμενες δεκαετίες, δημιούργησε μία αυτοκρατορία του χάλυβα και απέκτησε τον έλεγχο των εργοστασίων, των πρώτων υλών και των υποδομών μεταφοράς.

Ο ίδιος θεωρούσε τον εαυτό του υπέρμαχο των εργατών, όμως η φήμη του επλήγη από τη βίαιη απεργία στο εργοστάσιο του, Homestead, το 1892. Ο ίδιος βρισκόταν σε διακοπές στην Σκωτία όταν ξεκίνησε η απεργία, όμως στήριξε τον γενικό διευθυντή του εργοστασίου, που κλείδωσε τους εργάτες έξω από το κτίριο. Ακολούθησε σκληρή μάχη, στην οποία σκοτώθηκαν δέκα άνδρες. Έπειτα από πέντε μήνες, η απεργία έληξε με την ήττα των σωματείων. Τις επόμενες τέσσερις δεκαετίες, το εργατικό κίνημα στις χαλυβουργίες του Πίτσμπουργκ ήταν αποδυναμωμένο.

Το 1901, ο τραπεζίτης John Pierpont Morgan αγόρασε την Carnegie Steel αντί 480 εκατ. δολαρίων, κάνοντας τον Andrew Carnegie τον πλουσιότερο άνθρωπο στον κόσμο. Την ίδια χρονιά, ο Morgan συγχώνευσε την Carnegie Steel με μία σειρά άλλες χαλυβουργίες για να φτιάξει την U.S. Steel, την πρώτη επιχείρηση στον κόσμο που έσπασε το φράγμα του 1 δισ.  δολαρίων.

Μετά την πώληση της εταιρείας του, ο Carnegie αποσύρθηκε από τις επιχειρήσεις και αφοσιώθηκε στη φιλανθρωπία. Το 1889 έγραψε το δοκίμιο «Το Ευαγγέλιο του Πλούτου», στο οποίο δήλωνε ότι οι πλούσιοι έχουν «ηθική υποχρέωση να μοιράζουν τα χρήματά τους με τρόπο που να προωθεί την ευημερία και την ευτυχία του απλού κόσμου». «Ο άνθρωπος που πεθαίνει πλούσιος πεθαίνει ατιμασμένος», έλεγε.

Τελικά, δώρισε 350 εκατ. δολάρια, που σε σημερινά χρήματα θα ήταν δισεκατομμύρια δολάρια. Δηλαδή το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του.

Μεταξύ άλλων, ίδρυσε πάνω από 2.500 δημόσιες βιβλιοθήκες σε όλο τον κόσμο, καθώς και ο ίδιος υπήρξε λάτρης των βιβλίων.

moneyreview.gr

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News