Life & Arts Πέμπτη 30/03/2023, 12:13 ΚΟΡΑΛΙΑ ΞΕΠΑΠΑΔΕΑ
LIFE & ARTS

Η ιστορία του Netflix: Από «ταχυδρομικό βίντεο κλαμπ» στη μεγαλύτερη πλατφόρμα streaming παγκοσμίως

Η ιστορία του Netflix: Από «ταχυδρομικό βίντεο κλαμπ» στη μεγαλύτερη πλατφόρμα streaming παγκοσμίως

To Netflix, που άλλαξε μία για πάντα τον τρόπο που γίνονται παραγωγές παγκοσμίως, δεν ήταν από την αρχή μία on demand συνδρομητική υπηρεσία για να βλέπεις ταινίες και σειρές ανά πάσα ώρα, από οπουδήποτε. Σήμερα διατίθεται σε όλο τον κόσμο, με εξαιρέσεις την Κίνα, τη Βόρεια Κορέα, τη Συρία και τη Ρωσία.

Το 1997, ο Αμερικανός και πλέον δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας Ριντ Χέιστινγκς έπαθε κάτι εξαιρετικά γνώριμο σε όσους θυμούνται τη δεκαετία των 90s: πλήρωσε το «εξωφρενικό» ποσό των 40 δολαρίων στο βίντεο κλαμπ της γειτονιάς του για τον απλό λόγο ότι… ξέχασε να επιστρέψει ένα DVD στην ώρα του. (Προς όσους γεννηθήκαν τουλάχιστον μετά το 2005, video clubs ή DVD clubs ήταν εκείνα τα μαγαζιά που νοίκιαζαν ή πουλούσαν αρχικά βιντεοκασέτες και στη συνέχεια DVD. Σήμερα αποτελούν είδος προς εξαφάνιση – αν δεν έχουν κλείσει όλα..)

Πώς «γεννήθηκε» η ιδέα του Netflix

Για τον πρώην μαθηματικό, Ριντ Χέιστινγκς, αυτά τα 40 δολάρια ήταν μάλλον τα καλύτερα χρήματα που ξόδεψε ποτέ. Η εν λόγω βιντεοκασέτα που, σύμφωνα με τον ίδιο στους New York Times το 2006, ήταν το «Apollo 13» με τον Τομ Χανκς, έγινε η αφορμή για την ίδρυση της εταιρείας που μετρά σήμερα πάνω από 230 εκατομμύρια συνδρομητές.

«Είχα μία μεγάλη χρέωση για την καθυστερημένη επιστροφή του ‘Apollo 13’. Είχα καθυστερήσει να το επιστρέψω και χρωστούσα στο βίντεο κλαμπ 40 δολάρια. Η κασέτα είχε παραπέσει. Ήταν δικό μου το λάθος», παραδέχτηκε o Χέιστινγκς εκ των υστέρων.

Η ιστορία του Netflix: Από «ταχυδρομικό βίντεο κλαμπ» στη μεγαλύτερη πλατφόρμα streaming παγκοσμίως-1
φωτ.: AP

Κάπως έτσι, στις 29 Αυγούστου του 1997, οι επιχειρηματίες Μαρκ Ράντολφ (Marc Randolph) και Ριντ Χέιστινγκς (Reed Hastings) ίδρυσαν στην Καλιφόρνια το γνωστό σε όλους μας Netflix, μια εταιρία από την οποία μπορούσες να νοικιάσεις online μια ταινία σε DVD, να την παραλάβεις μέσω ταχυδρομείου και αφότου την παρακολουθήσεις, να την βάλεις μέσα σε έναν κόκκινο φάκελο και να την στείλεις πίσω. Επρόκειτο για μία καινοτομία εκείνης της εποχής, η οποία, όπως αποδείχτηκε μία δεκαετία αργότερα, αποτέλεσε «σπόρο» για όλα τα μελλοντικά εγχειρήματα στον κόσμο του streaming.

Προφανώς το Netflix του 1997 δεν θυμίζει σε τίποτα το Netflix του 2023, ούτε βέβαια και τον κόσμο του θεάματος όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα γενικότερα..

Ωστόσο, ακόμα και στην «εμβρυακή» της μορφή, τότε που η εταιρία έστελνε στους πελάτες τα DVD της επιλογής τους σε κόκκινους φακέλους μέσω ταχυδρομείου, κατάφερε να κερδίσει 239.000 συνδρομητές μόνο τον πρώτο χρόνο λειτουργίας της. Ουσιαστικά, οι χρήστες έφτιαχναν μία λίστα με ταινίες που ήθελαν να δουν στο Netlfix.com και η εταιρεία τους έστελνε την επόμενη ταινία της λίστα τους μόλις εκείνοι επέστρεφαν το προηγούμενο DVD. Με αυτό το μοντέλο, οι συνδρομητές μπορούσαν να κρατήσουν την κάθε ταινία όσο ήθελαν, χωρίς να χρεώνονται παραπάνω από τη μηνιαία συνδρομή τους.

Η ιστορία του Netflix: Από «ταχυδρομικό βίντεο κλαμπ» στη μεγαλύτερη πλατφόρμα streaming παγκοσμίως-2
φωτ.: AP

Το Netflix στην εποχή του streaming

To 2007 το Netflix μετατράπηκε σε streaming πλατφόρμα, προσφέροντας μία σειρά από τίτλους ταινιών και σειρών, όχι μόνο ταχυδρομικά, αλλά και σε video on demand (κατά παραγγελία δηλαδή), τις οποίες μπορούσες πλέον να παρακολουθείς online ανά πάσα ώρα και στιγμή από το σπίτι σου.

Η ιστορία του Netflix: Από «ταχυδρομικό βίντεο κλαμπ» στη μεγαλύτερη πλατφόρμα streaming παγκοσμίως-1

Η ιστοσελίδα netflix.com το 1999. Πηγή: Computer History Museum

Και παρότι χάραξε τον δρόμο στο streaming περιεχόμενο, είναι ενδεικτικό ότι ακόμα και στις αρχές του το 2007, το Netflix βασιζόταν σημαντικά στη λειτουργία του ως «ταχυδρομικό βίντεο κλαμπ», διαθέτοντας στην πλατφόρμα VoD μόλις 1.000 τίτλους ταινιών, ενώ για ενοικίαση DVD διέθετε 70.000 τίτλους (!).

Στο μεταξύ, η επιτυχία της πλατφόρμας ήδη από τις πρώτες φάσεις λειτουργίας της, συνέπεσε με τη μετάβαση από την αναλογική στην ψηφιακή εποχή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη ζωή και τις συνήθειές μας μέχρι σήμερα. Σκεφτείτε μόνο πόσος κόσμος… ξεροστάλιαζε μπροστά στην τηλεόραση τα Σαββατοκύριακα για να δει στο Star μονό ή διπλό επεισόδιο (!) «Φιλαράκια» στην προ-Netflix εποχή… Τώρα σκεφτείτε με πόση ευκολία μπορείτε, από το 2015 και μετά, να στριμάρετε (και να κάνετε binge-watch) όσα επεισόδια Friends θέλετε, όποτε θέλετε και από όπου θέλετε, πληρώνοντας φυσικά την αντίστοιχη μηνιαία συνδρομή.

Τι θα ήταν το Netflix χωρίς τα «Φιλαράκια» του;

Από πολλές απόψεις η αύξηση δημοτικότητας των «Friends» στο Netflix έχει καθορίσει την παγκόσμια τηλεοπτική ροή την τελευταία δεκαετία. Το τηλεοπτικό στούντιο Studio Warner Bros. TV έδωσε άδεια για το sitcom στον Ted Sarandos στα τέλη του 2014 για 30 εκατομμύρια δολάρια ετησίως και, έτσι, τα 236 επεισόδια έγιναν διαθέσιμα στο Netflix από την 1η Ιανουαρίου του 2015. Τα «Φιλαράκια» έγιναν πολύ γρήγορα ανάρπαστα σε ένα νέο κοινό θαυμαστών, πολλοί από τους οποίους ήταν αρκετά νέοι για να παρακολουθούν το σόου κατά τη διάρκεια της αρχικής προβολής του στο δίκτυο NBC από το 1994 έως το 2004.

Η ιστορία του Netflix: Από «ταχυδρομικό βίντεο κλαμπ» στη μεγαλύτερη πλατφόρμα streaming παγκοσμίως-3
φωτ.: AP

Πρωτότυπο περιεχόμενο από το 2013

Από το 2007 που «εγκαινίασε» την εποχή του streaming, το Netflix κέρδιζε ολοένα και περισσότερους συνδρομητές. Έξι χρόνια αργότερα θα έφτανε η στιγμή να κάνει μία νέα αρχή στο περιεχόμενό του. Η πραγματική επανάσταση, λοιπόν, ήρθε το 2013, όταν το Netflix ξεκίνησε να λειτουργεί ως παραγωγός ταινιών, δημιουργώντας τα δικά του original προγράμματα.

Με την παρότρυνση του ελληνικής καταγωγής υπεύθυνου προγράμματος, Τεντ Σαράντος και πλέον συν-διευθύνοντος συμβούλου (CEO) του Netflix, ο Αμερικανός ιδρυτής της εταιρίας, Ριντ Χέιστινγκς, έβαλε την πλατφόρμα σε νέα εποχή, προχωρώντας στην παραγωγή πρωτότυπου περιεχομένου, δηλαδή σειρών και ταινιών που μέχρι σήμερα κατακλύζουν το ίντερνετ και φέρουν το χαρακτηριστικό λογότυπο του Netflix.

Η ιστορία του Netflix: Από «ταχυδρομικό βίντεο κλαμπ» στη μεγαλύτερη πλατφόρμα streaming παγκοσμίως-4
φωτ.: AP

Η πρώτη original προσφορά του Netflix στους συνδρομητές ήταν η σειρά – πολιτικό δράμα, House of Cards, η οποία έκανε το ντεμπούτο της το 2013, κερδίζοντας τις εντυπώσεις και αποτελώντας ένα από τα διασημότερα τηλεοπτικά σόου στην ιστορία. Με πρωταγωνιστή τον Κέβιν Σπέισι  -κατηγορούμενο αργότερα για πολλαπλά σεξουαλικά αδικήματα-, η εν λόγω σειρά έβαλε τη streaming πλατφόρμα στον χάρτη της ψυχαγωγίας και, όπως είναι, αναμενόμενο, η εταιρεία δαπάνησε μεγάλα ποσά για τη δημιουργία του πρότζεκτ.

Το House of Cards, το οποίο ολοκληρώθηκε το 2018, έχει μέχρι και σήμερα μία από τις υψηλότερες βαθμολογίες στο IMDB (8,7/10), αφού πάνω από μισό εκατομμύριο χρήστες της διαδικτυακής βάσης δεδομένων τη βαθμολόγησαν, ενώ σχεδόν 330.000 χρήστες της έδωσαν βαθμολογία 9 και 10.

Την αγορά των δικαιωμάτων του «House of Cards» αποφάσισε τον Μάιο του 2011 ο Σαράντος, έναντι 100 εκατομμυρίων δολαρίων, πιστεύοντας ακράδαντα ότι θα αποτελέσει τεράστια επιτυχία, κάτι που επιβεβαιώθηκε από τον πρώτο κιόλας κύκλο. Το σόου φέρεται να κόστισε 4.5 εκατομμύρια δολάρια ανά επεισόδιο, ενώ πολύ σύντομα το ποσό ανέβηκε, σύμφωνα με τον ατζέντη Πίτερ Μικέλι.

Ακολούθησαν φυσικά κι άλλες πρωτότυπες σειρές που έβαλαν την πλατφόρμα για τα καλά στο παιχνίδι του streaming θεάματος, όπως το Narcos που σκιαγραφεί την άνοδο και την πτώση του διαβόητου «βασιλιά» της κοκαΐνης, Πάμπλο Εσκομπάρ, η οποία επίσης σάρωσε σε θεαματικότητα, το κωμικοδραματικό με τις γυναίκειες φυλακές Orange is the new Black, το sci-fi, νοσταλγικό στα 80s, Stranger Things, αλλά και το δραματικό The Crown για τη ζωή της Βασίλισσας Ελισάβετ Β’ που επίσης σημείωσε ρεκόρ τηλεθέασης για όλους τους σωστούς και στην πορεία… λάθος λόγους.

Δύσκολη χρονιά, νέοι συνδρομητές

Ρίχνοντας μια ματιά στην αγορά που παίζει το Netflix, φαίνεται ότι τα καλύτερα είναι μπροστά για την εταιρία. Ενδεικτικά, σε πρόσφατη ερευνητική έκθεση της Precedence Research, υπογραμμίζεται ότι η παγκόσμια αγορά video streaming είχε αξία 375 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2021. Όπως σημειώνεται, ο κλάδος θα αναπτυχθεί με σύνθετο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης (CAGR) της τάξης του 18,5% μεταξύ 2021 και 2030, για να φτάσει, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, στα 1,7 τρισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το τέλος της περιόδου πρόβλεψης.

Η ιστορία του Netflix: Από «ταχυδρομικό βίντεο κλαμπ» στη μεγαλύτερη πλατφόρμα streaming παγκοσμίως-2

Πηγή γραφήματος: precedenceresearch.com

Σύμφωνα με την εταιρία ερευνών, η αύξηση των πωλήσεων των smartphones, καθώς και η αύξηση της χρήσης του διαδικτύου, θα προσφέρουν στους χρήστες εύκολα προσβάσιμο περιεχόμενο, άμεσα διαθέσιμο και στην παλάμη του χεριού τους. Η Precedence Research μοιράζεται επίσης δεδομένα από την Ένωση Εταιρειών Κινηματογράφου της Αμερικής (Motion Picture Association Of America) για να περιγράψει ότι οι χρήστες διαδικτυακών βίντεο κατ’ απαίτηση (VoD) αυξήθηκαν σε 1,1 δισεκατομμύρια κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού, ενώ αναμένεται σχεδόν να διπλασιαστούν σε 2 δισεκατομμύρια μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους (2023).

Παρατηρώντας τις πιο πρόσφατες οικονομικές επιδόσεις του Netflix για τα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας το τέταρτο τρίμηνο, αλλά και ολόκληρο το οικονομικό έτος 2022, αυτά φαίνεται να έδωσαν ανάμεικτα σήματα: το πρώτο εξάμηνο του 2022 ήταν το δυσκολότερο στην ιστορία της εταιρείας, αφού ήταν η πρώτη φορά που το Netflix είδε μείωση συνδρομητών για δύο διαδοχικά τρίμηνα. Συνολικά, το α’ και το β’ τρίμηνο του 2022 η πλατφόρμα είδε τη συνδρομητική της βάση να μειώνεται κατά 1,17 εκατομμύρια συνδρομητές.

Ωστόσο, ξεκινώντας από τα έσοδα και τα κέρδη ανά μετοχή, το Netflix σημείωσε το τέταρτο τρίμηνο του 2022, 7,85 δισεκατομμύρια δολάρια σε έσοδα και 12 σεντς σε κέρδη ανά μετοχή, πληρώντας τις εκτιμήσεις των αναλυτών για τα έσοδα και χάνοντας παράλληλα τα 75 σεντς που περίμεναν οι αναλυτές. Την ίδια στιγμή, η μεγαλύτερη νίκη του Netflix ήρθε με τον αριθμό των συνδρομητών που προστέθηκαν στην πλατφόρμα το 4ο τρίμηνο του 2022, με τις 7,66 εκατομμύρια νέες προσθήκες να ξεπερνούν κατά πολύ τις εκτιμήσεις των αναλυτών για 4,57 εκατομμύρια. Ταυτόχρονα, η απώλεια κερδών ανά μετοχή δεν οφειλόταν σε λειτουργικές ελλείψεις στις δραστηριότητες της εταιρείας, αλλά σε ζημίες από χρέος σε ευρώ.

Σημειώνεται ότι το Netflix έχει ανακοινώσει από πέρσι ότι πλέον θα επικεντρώνεται όλο και περισσότερο στα «έσοδα ως την κύρια μονάδα μέτρησης» των επιδόσεων της εταιρείας. Στο εξής το Netflix δεν θα παρέχει στοιχεία προβλέψεων για τη συνδρομητική του βάση, αλλά θα συνεχίσει να παρέχει στοιχεία μόνο για τα έσοδά της.

Διοικητικές αλλαγές
 

Παράλληλα με τις επιδόσεις τριμήνου, η εταιρεία ανακοίνωσε τον Ιανουάριο του 2023 και διοικητικές ανακατατάξεις. Ο επί 25 χρόνια συνδιευθύνων σύμβουλος και συνιδρυτής της εταιρείας, Ριντ Χέιστινγκς, αποχώρησε από τη θέση του, την οποία κατέλαβε ο Γκρεγκ Πίτερς, μέχρι πρότινος γενικός διευθυντής επιχειρήσεων (COO).

Ο Τεντ Σαράντος, ο οποίος είναι συν-διευθύνων σύμβουλος ήδη από το 2020, παραμένει στη θέση του, ενώ ο Χέιστινγκς παραμένει -τυπικά τουλάχιστον- στα πράγματα της εταιρείας, καθώς διατηρεί τη θέση του εκτελεστικού προέδρου. Ο Σαράντος είναι ουσιαστικά το «δημόσιο πρόσωπο» της εταιρείας, ενώ ο Πίτερς θεωρείται ο άνθρωπος που «έτρεξε» την ανάπτυξη της πλατφόρμας και του περιεχομένου της.

Συνδρομή με διαφήμιση

Επόμενος στόχος για το Netflix θεωρείται η καθιέρωση της φθηνότερης συνδρομής που επιτρέπει και την προβολή διαφημιστικού περιεχομένου, κάτι που η εταιρεία αρνούνταν να κάνει επί χρόνια. Η συγκεκριμένη επιλογή, «Netflix Basic with Ads», είναι ήδη διαθέσιμη στις Ηνωμένες Πολιτείες έναντι αντιτίμου 6,99 δολαρίων και σταδιακά θα γίνει διαθέσιμη και στις υπόλοιπες αγορές που διατίθεται η πλατφόρμα.

Η εταιρεία σημείωνε στην έκθεση για τα αποτελέσματα του γ’ τριμήνου ότι δεν περίμενε «ουσιώδη συνεισφορά» στο τέταρτο τρίμηνο από το νέο πρόγραμμα που περιλάμβανε και διαφημίσεις και ότι ανέμενε να αυξήσει τους συνδρομητές του προγράμματος «σταδιακά με την πάροδο του χρόνου».

Πράγματι, οι αναφορές έδειξαν ότι το «Netflix Basic with Ads» ξεκίνησε με αργό ρυθμό. Η Wall Street Journal ανέφερε χαρακτηριστικά τον Δεκέμβρη του 2022 ότι ήταν η λιγότερο δημοφιλής συνδρομή του Netflix τον Νοέμβριο, επικαλούμενη στοιχεία από την εταιρεία ανάλυσης Antenna.

Μείωση μηνιαίας συνδρομής σε περισσότερες από 30 χώρες

Ταυτόχρονα, σε μια προσπάθεια να προσελκύσει περισσότερους συνδρομητές, το Netflix ανακοίνωσε τον περασμένο Φεβρουάριο ότι θα μειώσει τις τιμές κατά 50% σε μικρές αγορές που αντιπροσωπεύουν περίπου το 6% των συνδρομητών της.

Το κόστος των συνδρομών μειώνεται σε μέρη της Ασίας, της Ευρώπης, της Λατινικής Αμερικής, της υποσαχάριας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Ανάμεσα στις χώρες που επηρεάζονται είναι η Μαλαισία, η Ινδονησία, η Ταϊλάνδη, οι Φιλιππίνες, η Κροατία, η Βενεζουέλα, η Κένυα και το Ιράν.

Πρόκειται κυρίως για χώρες χαμηλότερων εισοδημάτων, όπου η εταιρεία έχει λιγότερους συνδρομητές, με τις μειώσεις των τιμών να αφορούν περισσότερους από 10 εκατομμύρια συνδρομητές.

Η ιστορία του Netflix: Από «ταχυδρομικό βίντεο κλαμπ» στη μεγαλύτερη πλατφόρμα streaming παγκοσμίως-5
φωτ.: Shutterstock 

Η κίνηση αυτή αποτελεί μία προσπάθεια της πλατφόρμας να ανταποκριθεί στις ανάγκες των συνδρομητών, οι οποίοι λόγω της αύξησης του κόστους ζωής, αναζητούν τρόπους να μειώσουν τα «περιττά» έξοδα από όπου μπορούν, αλλά και να ανταγωνιστεί τις ανερχόμενες πλατφόρμες streaming που μπορεί να αποτελέσουν «κίνδυνο» για τα έσοδά της, βλ. HBO Max, Amazon Prime, Disney plus, Hulu, κ.α.

Η τελευταία αυτή είδηση φαίνεται να κέρδισε την έγκριση της Citi, η οποία τον Μάρτιο του 2023 αύξησε τον στόχο της τιμής της μετοχής του Netflix από τα 395 στα 400 δολάρια, θεωρώντας ότι η απόφαση αυτή μπορεί να αυξήσει τα έσοδα του Netflix κατά 1%, δεδομένου ότι αυτά συνδέονται με τις προσπάθειες της εταιρείας να μειώσει την κοινή χρήση κωδικών πρόσβασης.

Are you still watching?

Aπό το 2013 που το Netflix έκοψε κι επισήμως την «κόκκινη κορδέλα» του streaming με original περιεχόμενο, τα πράγματα στον κόσμο του θεάματος πήραν τον δρόμο τους. Η μία πλατφόρμα διαδέχεται την άλλη και κάπως έτσι φτάσαμε να έχουμε σήμερα: HBO Max, Amazon Prime, Disney plus, Hulu, Apple TV, Paramount +, peacock, Youtube Premium, sefflix κ.α. Λιγότερο ή περισσότερο, όλες τους βασίζονται σε δικές τους παραγωγές και φέρνουν στην οθόνη μας μεγάλες και ακριβές ταινίες ωσάν κανονικά κινηματογραφικά στούντιο. Κάνουν… άλματα μεταπηδώντας από το τηλεοπτικό στο κινηματογραφικό προϊόν -χωρίς να εγκαταλείπουν φυσικά το πρώτο- και φτάνουν τη χάρη τους μέχρι…τα Όσκαρ.

Υπενθυμίζουμε ότι το Netflix κέρδισε έξι βραβεία στα φετινά Όσκαρ 2023, ξεπερνώντας όλες τις άλλες streaming υπηρεσίες, κυρίως χάρη στο All Quiet on the Western Front («Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο»). Το Netlfix κέρδισε επίσης το Όσκαρ Καλύτερης ταινίας Κινουμένων Σχεδίων για τον Πινόκιο του Guillermo del Toro, σημαντική εξέλιξη αν λάβουμε υπόψη τον ανταγωνισμό από καθιερωμένα στούντιο, όπως τα DreamWorks, Sony Pictures και Pixar.

Το Netflix διατίθεται σήμερα σε όλο τον κόσμο, με εξαιρέσεις την Κίνα, τη Βόρεια Κορέα και τη Συρία, λόγω κυβερνητικών περιορισμών που έχουν επιβληθεί, ενώ πλέον δεν διατίθεται ούτε στη Ρωσία εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία.

Ένας ολόκληρος κόσμος θεάματος βρίσκεται ανά πάσα ώρα και στιγμή στο χέρι μας. Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να διαλέξουμε τι θα στριμάρουμε. Και αν μας πάρει ο ύπνος βλέποντας «Φιλαράκια», «How i Met Your Mother» ή «Brooklyn Nine-Nine», το Neflix θα είναι εκεί για να μας ρωτήσει… αν παρακολουθούμε ακόμα. Τα πράγματα φυσικά δεν ήταν έτσι 26 χρόνια πριν, τότε που γεννήθηκε η όλη ιδέα του Netflix από ένα… αργοπορημένο DVD.

Πηγή: neolaia.gr

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News