«Πράσινη ναυτιλία»: Το παράδειγμα της Νορβηγίας

Η στροφή προς τις «πράσινες» μορφές ενέργειας έχει προσλάβει μαζικά χαρακτηριστικά, καθώς πλέον διατρέχει αρκετούς κλάδους της οικονομίας. Ένας εξ αυτών είναι και αυτός της ναυτιλίας, με τη Νορβηγία να αποτελεί ένα πρωτοπόρο «case study».

Εδώ και ορισμένα χρόνια, οι νορβηγικές εταιρείες του ναυτιλιακού κλάδου έχουν εισαγάγει μια σειρά μεθόδων, με στόχο να καταστήσουν τα πλοία περιβαλλοντικά ουδέτερα. Βιοκαύσιμα, επαναφορτιζόμενες μπαταρίες, ενέργεια από υδρογόνο αποτελούν μερικές από τις καινοτομίες.

Ο Διεθνής Οργανισμός Ναυτιλίας (IMO) έχει θέσει ως στόχο τη μείωση των εκπομπών αερίου κατά τουλάχιστον 50% έως το 2050 (σ.σ. σε σχέση με τα επίπεδα του 2008). Αυτό, όπως είναι σαφές, προϋποθέτει την υιοθέτηση τεχνολογικών λύσεων χαμηλών ή μηδενικών ρύπων.

Όμως, κάθε κατηγορία πλοίου έχει διαφορετικές ανάγκες, διαφορετικές ιδιαιτερότητες και διαφορετικά προβλήματα. Επομένως, απαιτούνται και διαφορετικές λύσεις. 

Πρόσφατα, πραγματοποιήθηκε ειδική ψηφιακή συζήτηση από την νορβηγική πρεσβεία στην Αθήνα και το isalos.net, κατά τη διάρκεια της οποίας οι εκπρόσωποι της νορβηγικής ναυτιλιακής βιομηχανίας εστίασαν στην εμπειρία από τις «πράσινες» εφαρμογές.

Ηλεκτροκίνηση και στα ελληνικά πλοία;

Θα μπορούσε μια τέτοια «πράσινη» καινοτομία να εφαρμοστεί και στα ελληνικά πλοία; Η απάντηση είναι «ναι», ιδίως αν σε πρώτη φάση αναπτυχθούν και υλοποιηθούν στοχευμένα πιλοτικά project, τα οποία θα ανοίξουν τον δρόμο για ένα πιο βιώσιμο ναυτιλιακό οικοσύστημα. 

Από την άλλη πλευρά, πάντως, η πιστή αντιγραφή του νορβηγικού μοντέλου ελλοχεύει αρκετούς κινδύνους για την ελληνική ναυτιλία. Κι αυτό, λόγω των γεωγραφικών ιδιομορφιών του θαλάσσιου χώρου.

Σ’ αυτό που συνηγορούν όλοι, πάντως, είναι ότι το μέλλον της ναυτιλίας διέρχεται από την ηλεκτρική τεχνολογία, τις Ανανέωσιμες Πηγές Ενέργειας και την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων. Άλλωστε, η παγκόσμια οικονομία είναι ήδη πιο «πράσινη» από ποτέ, με το σκούρο χρώμα του πετρελαίου και των άλλων ορυκτών μετάλλων να αρχίζει να ξεθωριάζει.

Οι «πράσινες» λύσεις

Η αύξηση της χρήσης βιοντίζελ ή βιοαερίου, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, αποτελεί ένα βασικό μέσο για την επίτευξη του φιλόδοξου στόχου μείωσης των εκπομπών ρύπων. Ακόμη μία λύση έγκειται στην τεχνολογία των μπαταριών ή αλλιώς στην τεχνολογία της ηλεκτροκίνησης, η οποία ήδη εφαρμόζεται σε αρκετά πλοία του νορβηγικού στόλου.

Η λύση αυτή, μάλιστα, «ταιριάζει» κυρίως στα πλοία, τα οποία εκτελεούν σχετικά σύντομες θαλάσσιες διαδρομές, καθώς έτσι υπάρχει η δυνατότητα συχνής επαναφόρτισης. Ωστόσο, είναι βέβαιο ότι όσο αναπτύσσεται η τεχνολογία, τόσο μεγαλύτερη θα καθίσταται και η ενεργειακή αυτονομία των μπαταριών.

Το νορβηγικό μοντέλο

Σήμερα, τα ηλεκτροκίνητα πλοία στη Νορβηγία -είτε αμιγώς ηλεκτροκίνητα είτε υβριδικά (μπαταρία + υγροποιημένο φυσικό αέριο)- αριθμούν σε ορισμένες δεκάδες, ενώ έως το 2022 αναμένεται να φθάσουν τα 80.

Ενδεικτικά, στον στόλο των πλοίων ανεφοδιασμού υπάρχουν περισσότερα από 20, τα οποία λειτουργούν με υβριδικές μπαταρίες, ενώ κάτι αντίστοιχο δύναται να βρεί ευήκοα ώτα και στην επιβατική ναυτιλία, όπου από το 2021 θα ξεκινήσουν τα πρώτα περιβαλλοντικά ουδέτερα δρομολόγια (από τις Color Line και Hurtigruten).

Η υβριδική ηλεκτροκίνηση, επίσης, μπορεί να αποδειχθεί ιδιαιτέρως αποτελεσματική και για τα εμπορικά πλοία, τα οποία επισκέπτονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα κάποιο λιμάνι, προκειμένου να ξεφορτώσουν εμπορεύματα. Έτσι, κατά τη διάρκεια της παραμονής στον λιμένα, έχουν τη δυνατότητα επαναφόρτισης της μπαταρίας τους. 

Την ίδια ώρα, η νορβηγική ακτοφυλακή έχει ήδη ρίξει στη «μάχη» το πλοίο OV Ryvingen, το οποίο αποτελεί πλοίο προδιαγραφών-ωκεανών, πραγματοποιώντας επιχειρήσεις κάθε είδους στην ανοιχτή θάλασσα. Το συγκεκριμένο υβριδικό πλοίο παρουσιάζει μειωμένες εκπομπές ρύπων από 35 έως 70% σε σχέση με τα συμβατικά.

Σύμφωνα με τις διαθέσιμες μελέτες, παράλληλα, η λύση της ηλεκτροκίνησης δύναται να εφαρμοστεί και στα αλιευτικά σκάφη, ιδίως στα μικρότερου μεγέθους, με την σκανδιναβική χώρα ήδη να διαθέτει ένα «πράσινο» αλιευτικό.

Ναυτιλία με καύσιμο το υδρογόνο

Σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, η ναυτιλία έχει την ικανότητα να στραφεί και στη χρήση υδρογόνου, με στόχο την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων σε τύπους πλοίων, όπου η λύση της υβριδικής ηλεκτροκίνησης είναι δύσκολο να εφαρμοστεί. Πρόκειται κυρίως, για πλοία με υψηλές ενεργειακές ανάγκες και για πλοία, τα οποία διανύουν μεγάλες αποστάσεις έως ότου «πιάσουν» λιμάνι. 

Αρχικά, πάντως, η λύση του υδρογόνου θα μπορούσε να εφαρμοστεί πιλοτικά στα επιβατικά υψηλής ταχύτητας πλοία. Από το 2021, για παράδειγμα, η Norled AS θα θέσει σε λειτουργία ένα επιβατικό πλοίο, το οποίο θα κινείται αποκλειστικά με ηλεκτρισμό και υδρογόνο.

Πλοία με αμμωνία;

Η αμμωνία είναι ακόμη μία μορφή ναυτιλιακού καυσίμου, η οποία -όπως και το υδρογόνο- παράγει μηδενικούς ρύπους, ενώ το συνολικό περιβαλλοντικό αποτύπωμά της εξαρτάται αποκλειστικά από τον τρόπο που παράγεται. Αυτή τη στιγμή, ο κύριος τρόπος παραγωγής είναι μέσω του φυσικού αερίου. Όμως, είναι εφικτό στο μέλλον αυτή η μέθοδος να αντικατασταθεί από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. 

Ένα από τα πλεονεκτήματα της αμμωνίας είναι ότι μπορεί να μετατραπεί σε υγρή μορφή, με αποτέλεσμα η ενεργειακή της πυκνότητα να είναι υψηλότερη του υδρογόνου. Οι τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις εικάζουν ότι οι πρώτες μηχανές αμμωνίας θα μπορούν να διατεθούν στην αγορά εντός των επόμενων τριών μηνών. Ωστόσο, τα ζητήματα ασφάλειας αποτελούν ένα μείζον πρόβλημα, το οποίο χρήζει άμεσης διευθέτησης. 

moneyreview.gr

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News