Gig economy: Οι πρωτοπόροι περνάνε σε δεύτερο ρόλο;

Ο όρος gig economy χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις νέες μορφές λειτουργίας των επιχειρήσεων και της απασχόλησης των εργαζομένων τους, όπου δεν ακολουθείται το παραδοσιακό μοντέλο των συμβάσεων εργασίας. Αντιθέτως οι εργαζόμενοι δεν αποτελούν πάγιο περιουσιακό στοιχείο της εταιρείας, καθώς μπορεί να εργάζονται με μερική απασχόληση, προσφέρουν τις υπηρεσίες τους κατά παραγγελία και πολλές φορές είναι ανεξάρτητοι επαγγελματίες που συνεργάζονται με μια εταιρεία.

Πιο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα και η επιχείρηση που άνοιξε το δρόμο για τη gig economy, δεν είναι άλλη από την εταιρεία διαμοιρασμού μετακινήσεων, Uber, η οποία είναι από τις πρώτες εταιρείες που εφάρμοσε το μοντέλο της gig economy. Συγκεκριμένα οι συνεργαζόμενοι οδηγοί με την Uber δεν έχουν καμιά συμβατική υποχρέωση μαζί της αναφορικά με τις ώρες εργασίας, όσο περισσότερο εργασθούν και όσα περισσότερα δρομολόγια κάνουν θα αποκομίσουν και περισσότερα έσοδα.

Το παράδειγμα της Uber ακολούθησαν και άλλες εταιρείες με το ίδιο αντικείμενο, ενώ το μοντέλο αυτό εφαρμόζουν κατά κόρον οι εταιρείες που παρέχουν υπηρεσίες παράδοσης στο σπίτι, όπως η Deliveroo, η Uber Eats ή η Delivery Hero.

Η δυναμική αυτών των εταιρειών διαρκώς διευρύνεται με αποτέλεσμα οι παραδοσιακές δυνάμεις όπως η Uber να βρίσκονται αντιμέτωπες με ελλείψεις σε οδηγούς, καθώς υπάρχει μια τάση φυγής από αυτήν. Αυτή η έλλειψη έχει σαν αποτέλεσμα να παρατηρούνται καθυστερήσεις στην εξυπηρέτηση των πελατών της, οι οποίοι με τη σειρά τους εμφανίζονται δυσαρεστημένοι και εκφράζουν παράπονα προς την εταιρεία.

Σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγαν από κοινού οι App Drivers και Couriers Union, το 49% των 1.212 μελών τους δήλωσαν πως μεταπήδησαν από την Uber σε άλλες εταιρείες κατά τους τελευταίους 18 μήνες. Οι οδηγοί οι οποίοι μίλησαν στο Bloomberg, παραπονέθηκαν για την αύξηση που επέβαλε η Uber στα τέλη υπηρεσιών σε μερίδα οδηγών από το 20% στο 25%, προτρέποντάς τους να στραφούν προς τις εταιρείες παροχής υπηρεσιών παράδοσης, στις οποίες αμείβονται καλύτερα και καταβάλουν λιγότερα τέλη.

«Πολλοί οδηγοί έχουν φύγει και όταν εργάζομαι τα Σάββατα, οι πελάτες μου λένε ότι περιμένουν για ώρες», δηλώνει ο Αμάρ Ουλά, οδηγός της Uber στη Γλασκόβη. Όπως προσθέτει αρκετοί οδηγοί που γνωρίζει εργάζονται ως κούριερ σε εταιρείες όπως οι Uber Eats, Just Eat Takeaway ή ακόμη και στην Amazon. «Είναι χαρούμενοι. Λένε, “βγάζω εκατό λίρες σε λίγες ώρες. Δεν χρειάζεται να ακούμε τους επιβάτες. Δεν χρειαζόμαστε ασφάλιση για το ταξί και είναι επίσης ασφαλέστερη απασχόληση” ».

Οι πελάτες διαμαρτύρονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τους μεγαλύτερους χρόνους αναμονής και τους υψηλότερους ναύλους κατά τις ώρες αιχμής, καθώς η έλλειψη οδηγών έχει επιφέρει αύξηση στις τιμές. Πελάτισσα που ήθελε να μεταβεί σε πάρτι αποφοίτησης στο ανατολικό Λονδίνο, είπε ότι ο χρόνος αναμονής τετραπλασιάστηκε στα 20 λεπτά μετά την κράτηση. «Ακύρωσα την κράτηση και όταν την έκανα από την αρχή, έκανα κράτηση ξανά με τον ίδιο οδηγό πάλι με 20 λεπτά αναμονής», αναφέρει στο Bloomberg.

Για την Uber, για την οποία τα παράπονα για το πώς αντιμετωπίζει τους οδηγούς είναι έντονα, η έλλειψη οδηγών είναι μια κατάσταση την οποία βιώνει σε όλο τον κόσμο. Η εταιρεία δήλωσε τον Απρίλιο ότι θα διαθέσει 250 εκατ. δολάρια σε μπόνους και άλλα κίνητρα προκειμένου να προσελκύσει περισσότερους οδηγούς στις ΗΠΑ, ένα ποσό που θα επιβαρύνει τις αναμενόμενες ζημιές της κατά το τελευταίο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Η Uber «στηρίζει την ανάκαμψη επενδύοντας στους οδηγούς», δήλωσε τότε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Ντάρα Κοσροβσάχι.

Κάλεσμα σε νέους οδηγούς

Οι ελλείψεις σε οδηγούς επιταχύνθηκαν παγκοσμίως κατά τη διάρκεια της πανδημίας, με τους εργαζόμενους να απαιτούν καλύτερα κίνητρα για να επιστρέψουν στην εργασία τους. Οι οδηγοί εγκατέλειψαν αρχικά τη δουλειά τους επειδή ο κίνδυνος μόλυνσης καθιστούσε επικίνδυνες τις μεταφορές των επιβατών. Η Uber έχει επίσης δηλώσει ότι το 2020 πολλοί οδηγοί παραιτήθηκαν επειδή δεν μπορούσαν να υπολογίσουν ότι θα είχαν αρκετά δρομολόγια, ωστόσο φέτος η ζήτηση έχει ξεπεράσει την προσφορά. Από τη μεριά της η εταιρεία με ανακοίνωση της απευθύνει κάλεσμα σε νέους οδηγούς.

«Ενθαρρύνουμε 20.000 νέους οδηγούς να έρθουν σε εμάς για να καλύψουν τη ζήτηση των πελατών μας», ανέφερε η Uber σε δήλωσή της. «Είμαστε βέβαιοι ότι θα συνεχίσουμε να αυξάνουμε τη βάση των οδηγών μας καθώς η Uber είναι ο μόνος φορέας που παρέχει σε όλους τους οδηγούς τα δικαιώματα και την προστασία που δικαιούνται -εγγυημένος μισθός, υπερωρίες στις αργίες και σύνταξη».

Αντιθέτως στις εταιρείες και ειδικότερα αυτές οι οποίες παρέχουν υπηρεσίες κατ’ οίκον παράδοσης, το μομέντουμ είναι ιδιαίτερα θετικό, καθώς η πανδημία της Covid-19 της κατέστησε απαραίτητες στην καθημερινότητα των καταναλωτών. Αυτή η δυναμική δείχνει να παραμένει και ενδεχομένως να έχει έρθει η ώρα να αναδειχθούν σε πρωταγωνίστριες της gig economy.

moneyreview.gr με πληροφορίες από Bloomberg

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News