Τα lockdowns φεύγουν, η τηλεργασία μένει – Tι σημαίνει να δουλεύεις από το σπίτι

Όσο αυξάνεται ο ρυθμός ανοσίας, τόσο μειώνονται οι περιορισμοί που επέβαλε ο κορωνοϊός. Ωστόσο, παρά την άρση των lockdowns, η εξ αποστάσεως εργασία φαίνεται πως ήρθε για να μείνει, ως αναπόσπαστο μέρος της εταιρικής κουλτούρας στην περίοδο μετά την πανδημία. Οι αποφάσεις των πολυεθνικών που δίνουν την τάση, μία έρευνα για την απασχόληση από το σπίτι και το καθεστώς της τηλεργασίας στην Ελλάδα.

Οι Big Tech της Wall Street

Η τηλεργασία κατέστη απαραίτητη για την εύρυθμη λειτουργία των επιχειρήσεων την εποχή της πανδημίας και σήμερα είναι εμφανής η πρόθεση των επιχειρήσεων έστω μερικώς να τη διατηρήσουν. Είναι χαρακτηριστική η εικόνα στις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες. Η Facebook έδωσε την ελευθερία στους εργαζόμενους – που εξ αντικειμένου μπορούν να το κάνουν – να εργάζονται με τηλεργασία. Τα γραφεία του μέσου κοινωνικής δικτύωσης αναμένεται να ανοίξουν πλήρως τον Οκτώβριο και οι εργαζόμενοι στους οποίους έχει δοθεί η εντολή να εργάζονται δια ζώσης θα έχουν και αυτοί τη δυνατότητα για εξ αποστάσεως απασχόληση τουλάχιστον τον μισό χρόνο. 

Άλλες πολυεθνικές επιλέγουν ένα είδος υβριδικού μοντέλου εργασίας με την τηλεργασία στο επίκεντρο. Η Amazon ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα με εσωτερικό σημείωμα ότι οι εργαζόμενοι στα γραφεία και στο τμήμα τεχνολογίας μπορούν να εργάζονται δύο φορές την εβδομάδα από το σπίτι τους. Οι περισσότεροι από τους 60.000 εργαζόμενους στα κεντρικά της γραφεία στο Σιάτλ μπορούν – για συνολικά τέσσερις εβδομάδες τον χρόνο – να δουλεύουν εξ αποστάσεως από κάποια τοποθεσία εντός ΗΠΑ. 

Αντίστοιχα, η Apple δια στόματος του διευθύνοντα συμβούλου της εταιρείας Τιμ Κουκ, θεωρεί ότι η ανθρώπινη αλληλεπίδραση δεν μπορεί να υποκατασταθεί από τις διαδικτυακές συναντήσεις, οι οποίες κατά τα άλλα είναι καλοδεχούμενες από την εταιρεία. Η Apple καλεί τους εργαζόμενους να επιστρέψουν στα γραφεία έως τον Σεπτέμβριο. Όπως προκύπτει από σημείωμα που εστάλη στο προσωπικό της εταιρείας, κάποιες κατηγορίες υπαλλήλων θα διατηρήσουν τη δυνατότητα τηλεργασίας για δύο ημέρες την εβδομάδα.

Η Alphabet, μητρική της Google ανακοίνωσε ότι το 20% των εργαζομένων θα εργάζεται από το σπίτι, όταν ανοίξει τα δικά της γραφεία αργότερα στη διάρκεια του τρέχοντος έτους. Η εταιρεία, αν και αναπροσαρμόζει το καθεστώς σύμφφωνα με το οποίο έδινε στους υπαλλήλους της το ελεύθερο να επιλέξουν με ποιο τρόπο θα εργάζονται, συνεχίζει να διατηρεί και την επιλογή της τηλεργασίας. Στα σχέδια της Google, ευρύτερα, είναι το 60% του προσωπικού να εργάζεται από το γραφείο κάποιες ημέρες την εβδομάδα, με το 20% να δουλεύει διά ζώσης στις νέες εγκαταστάσεις της και το υπόλοιπο 20% με τηλεργασία. Η εταιρεία έχει ανακοινώσει στο εργατικό της προσωπικό ότι μπορεί να εργάζεται με τηλεργασία έως τον Σεπτέμβριο. 

Τι σημαίνει να δουλεύεις από το σπίτι

Μια νέα μελέτη της εταιρείας Bartleby και την παρουσιάζει ο Economist, στην οποία έλαβαν μέρος περισσότεροι από 10.000 εργαζόμενοι σε μία ασιατική τεχνολογική εταιρεία την περίοδο από τον Απρίλιο του 2019 έως τον Αύγουστο του 2020, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι υπάλληλοι της εταιρείας εργάστηκαν σκληρά. Οι συνολικές ώρες εργασίας τους ήταν 30% περισσότερες απ΄ό,τι πριν από την πανδημία, συμπεριλαμβανομένης και της αύξησης 18% της εργασίας εκτός του κανονικού ωραρίου τους. Ωστόσο, το θέμα είναι ότι αυτή η επιπλέον προσπάθεια δεν μεταφράστηκε σε αύξηση της παραγωγικότητας. Το συμπέρασμα αυτό εξηγεί ίσως τα αρχικά στοιχεία της έρευνας: ότι δηλ. εργαζόμενοι και εργοδότες είχαν την αίσθηση ότι η παραγωγικότητάς τους ήταν το ίδιο μεγάλη όσο ήταν και πριν την πανδημία. Ο σωστός όμως τρόπος μέτρησης της παραγωγικότητας είναι η παραγωγή ανά ώρα εργασίας. Και με όλον αυτόν τον έξτρα χρόνο εργασίας, η παραγωγή μειώθηκε κατά 20%.  

Το ενδιαφέρον είναι γιατί συνέβη αυτό. Οι ακαδημαϊκοί προσπάθησαν να αναλύσουν πόσο χρόνο αφιέρωσαν οι εργαζόμενοι σε «ώρες συνεργασίας», δηλ. σε διάφορες συναντήσεις και πόσο χρόνο «εστίασαν στην εργασία τους αυτή καθεαυτή», χωρίς διακοπή από κλήσεις ή email. Παρά λοιπόν τις περισσότερες ώρες εργασίας, οι εργαζόμενοι έκαναν «εστίασαν λιγότερο στην εργασία τους» από ό, τι πριν από την πανδημία. Αντ ‘αυτού, όλος ο επιπλέον χρόνος τους αφιερώθηκε στις συναντήσεις. Κάποιοι μπορεί να θυμούνται τον νόμο του Bartleby: το 80% του χρόνου του 80% των ατόμων σε συναντήσεις είναι χαμένο. Και η συγκεκριμένη μελέτη το αποδεικνύει περίτρανα.

Μια πιθανότητα είναι ότι οι διευθυντές αισθάνονται λιγότερο σίγουροι για τη δέσμευση της ομάδας τους και πραγματοποιούν περισσότερες συναντήσεις για να τους ελέγχουν. Μία ακόμη πιθανότητα είναι ότι οι διευθυντές κάνουν τόσες πολλές συναντήσεις μόνο και μόνο να επικυρώσουν την ύπαρξή τους όταν δεν είναι στο γραφείο. Ωστόσο, οι ακαδημαϊκοί υποστηρίζουν ότι η μεγαλύτερη ανάγκη για συναντήσεις εκπορεύεται από τη μεγαλύτερη δυσκολία συντονισμού των εργαζομένων όταν εργάζονται εξ αποστάσεως – ακόμη μια ένδειξη τελικά ότι η διαδικασία είναι αναποτελεσματική. Όταν εργάζονται εξ αποστάσεως, οι εργαζόμενοι αφιερώνουν επίσης λιγότερο χρόνο για αξιολόγηση, εκπαίδευση και εκπαίδευση.

Το καθεστώς της τηλεργασίας στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα το νέο εργασιακό νομοσχέδιο θεσπίζει το δικαίωμα της αποσύνδεσης. Ο τηλεργαζόμενος έχει πλέον το δικαίωμα να απέχει πλήρως από την παροχή της εργασίας του και ιδίως να μην επικοινωνεί ψηφιακώς και να μην απαντά σε τηλεφωνήματα, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή οποιασδήποτε μορφής επικοινωνία εκτός ωραρίου εργασίας και κατά τη διάρκεια των νόμιμων αδειών του. Μάλιστα τα τεχνικά και οργανωτικά μέσα, που απαιτούνται για να εξασφαλίσουν την αποσύνδεση του τηλεργαζομένου από τα ψηφιακά εργαλεία επικοινωνίας και εργασίας αποτελούν υποχρεωτικούς όρους της σύμβασης εργασίας και συμφωνούνται μεταξύ του εργοδότη και των εκπροσώπων των εργαζομένων στην επιχείρηση.

Σε περίπτωση έλλειψης συμφωνίας, καθορίζονται από τον εργοδότη και γνωστοποιούνται από αυτόν σε όλους τους εργαζόμενους. Παρόλα αυτά δίνεται η δυνατότητα ο εργοδότης και ο εργαζόμενος να μπορούν να συνάψουν και συμφωνία περί τηλε-ετοιμότητας, δηλαδή ένα χρονικό όριο πέραν του ωραρίου του εργαζόμενου που θα πρέπει ο εργαζόμενος να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της επιχειρήσεις εάν ζητηθούν. Τα χρονικά όρια της τηλε-ετοιμότητας και οι προθεσμίες ανταπόκρισης του εργαζομένου θα πρέπει να έχουν συμφωνηθεί.

Η συμφωνία της τηλεργασίας 

Η τηλεργασία συμφωνείται εγγράφως μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου κατά την πρόσληψη ή με τροποποίηση της σύμβασης εργασίας. Η τηλεργασία μπορεί να επιβληθεί μονομερώς επιβάλλεται μονομερώς από τον εργοδότη, για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας ή από τον εργαζόμενο, σε περίπτωση τεκμηριωμένου κινδύνου υγείας του, ο οποίος θα αποφευχθεί αν εργάζεται μέσω τηλεργασίας. 

moneyreview.gr 

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News