Βαρίδι η οικονομία για το νέο πρόεδρο

Αν και ακόμη δεν είναι ξεκάθαρο ποιός τελικά θα επικρατήσει των εκλογών, υπάρχει κάτι που είναι απόλυτα ξεκάθαρο: είτε κερδίσει ο Ντόναλντ Τραμπ είτε ο Τζο Μπάιντεν, οι προκλήσεις που θα έχει να αντιμετωπίσει στο μέτωπο της οικονομίας θα είναι τεράστιες έως πρωτόγνωρες. 

Η ύφεση που βίωσε η Αμερική στο δεύτερο τρίμηνο δεν είχε προηγούμενο εξανεμίζοντας το ΑΕΠ ενός περίπου έτους και περισσότερα από πέντε έτη ευφορίας στην αγορά εργασίας. Οι ανησυχίες δε, πληθαίνουν ολοένα και περισσότερο για τον κίνδυνο διπλής ύφεσης, δηλ. για διολίσθηση της οικονομίας σε ύφεση και στο τέταρτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Το εργατικό δυναμικό είναι σήμερα πολύ μικρότερο συγκριτικά με το 2015, ένα έτος προτού ο Ντόναλντ Τραμπ μπεί στο Λευκό Οίκο. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ, ο αριθμός των ανέργων που έχουν καταχωρηθεί ως άνεργοι διαρκείας αυξήθηκαν κατά 345.000 το Σεπτέμβριο, ανερχόμενοι συνολικά στα 3,8 εκατ.άτομα, στο υψηλότερο επίπεδο σε διάρκεια επτά ετών. Επίσης, το ποσοστό των προσωρινά ανέργων το Σεπτέμβριο εκτινάχθηκε στο 35,6% από 11,1% του Απριλίου. Ακόμη πιο ανησυχητικό το γεγονός ότι πολλές από τις θέσεις εργασίας που χάθηκαν λόγω της πανδημίας μπορεί να μην αναπληρωθούν ποτέ ξανά. 

Μοναδικό «φωτεινό» σημείο, οι καταναλωτικές δαπάνες, που σήμερα έχουν αυξηθεί συγκριτικά με το Μάρτιο, χωρίς ωστόσο να έχουν επανέλθει ακόμη στα επίπεδα του περυσινού Ιουνίου. Σε άνοδο βρίσκονται και οι τιμές στέγης, θετική έκβαση για τους ιδιοκτήτες κατοικιών, ενώ η μεταποιητική δραστηριότητα έχει ανακάμψει, παρότι έχουν χαθεί πολλές θέσεις εργασίας στο συγκεκριμένο κλάδο και οι οποίες δεν έχουν ακόμη αναπληρωθεί, μία εξέλιξη που ανησυχεί τα μέγιστα τις ιδιαίτερα πληγείσες Μεσοδυτικές πολιτείες των ΗΠΑ. 

Την ίδια στιγμή, η πανδημία του κορωνοϊού βρίσκεται σε νέα φάση έξαρσης, με τους ειδικούς να προειδοποιούν για επιδείνωση της κατάστασης εν όψει του χειμώνα και εφιστώντας την ανάγκη για εκ νέου επιβολή των καθολικών lockdowns, όπως συνέβη και στην Ευρώπη, για να τεθεί υπό έλεγχο η εξάπλωση του Covid-19. 

Παρότι, οικονομολόγοι προβλέπουν ότι η αμερικανική οικονομία θα επιστρέψει σε ανάκαμψη στη διάρκεια του 2021, η πρόβλεψη αυτή δεν προσφέρει ανακούφιση σε όσους έχουν χάσει τη θέση εργασίας τους ή ζουν με κρατικά επιδόματα. Οι προβλέψεις της Φέντεραλ Ριζέρβ τοποθετούν το ποσοστό ανεργίας στο 5,5% έως τα τέλη του επόμενου έτους, υψηλότερα από το 4,7% όταν ο Τράμπ εκλέχθηκε πρόεδρος το 2016, αν και καλυτερα από το σημερινό 7,9%. 

Πέρα από το πρόβλημα της οικονομίας και της αγοράς εργασίας, είτε ο Τραμπ είτε ο Μπάιντεν θα έχουν να αντιμετωπίσουν και μία σειρά από ζητήματα που δεν έχουν άμεση λύση, όπως οι ολοένα και μεγαλύτερες ανισότητες, η αύξηση του ομοσπονδιακού χρέους και οι τεταμμένες εμπορικές σχέσεις. 

Για την πορεία της οικονομίας, πολλά θα εξαρτηθούν από τον χρόνο, το μέγεθος και τη μορφή που θα έχει το νέο πακέτο δημοσιονομικών μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας, κάτι που είχε προκαλέσει αντιπαράθεση ανάμεσα σε Λευκό Οίκο και Γερουσιαστές πριν από τις εκλογές. Ενα πιο συγκρατημένο πακέτο δημοσιονομικών μέτρων θα σήμαινε και κατώτερες του προβλεπομένου προοπτικές για την ανάπτυξη και τα εταιρικά κέρδη, όπως επισημαίνει αναλυτής της ΙΝG. Μία προεδρία Μπάιντεν με την πλειοψηφία της Γερουσίας στους Ρεπουμπλικάνους θα αποτελούσε το χειρότερο σενάριο για την οικονομία το 2021, επειδή οι Ρεπουμπλικάνοι θα εναντιωθούν σε ένα τεράστιο πακέτο μέτρων, λέει οικονομολόγος της Deutsche Bank. Σίγουρα αυτό δεν θα αποτελούσε καλή είδηση για τα εκατομμύρια των χαμηλόμισθων και μεσαίου εισοδήματος Αμερικανών, που απασχολούνταν σε τομείς όπως ψυχαγωγίας και ταξιδίων και έχουν μείνει τώρα άνεργοι, για τις μικρές επιχειρήσεις αλλά και τις τοπικές κυβερνήσεις που έχουν «γονατίσει» υπό το βάρος των χρεών.  

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News