Οι καθυστερήσεις στα εμβόλια «θολώνουν» εκτιμήσεις και σχέδια στην οικονομία

Η εκρηκτική αύξηση των κρουσμάτων σε πολλές χώρες, τα νέα περιοριστικά μέτρα σε μεγάλες οικονομίες, αλλά και η βραδύτερη των αρχικών προσδοκιών χορήγηση των εμβολίων για την Covid-19, έρχονται να προσθέσουν σημαντικούς αστερίσκους στο σενάριο της δυναμικής ανάκαμψης. Παρά τις ελπίδες για τόνωση του κλίματος και την ευφορία στις αγορές, τα στοιχεί- επιδημιολογικά και μακροοικονομικά- χτυπούν καμπανάκι. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι κεντρικές τράπεζες, αλλά και οι κυβερνήσεις θα πρέπει να επανεξετάσουν τα σχέδιά τους. 

Μόλις ένα μήνα αφότου ενίσχυσε το έκακτο πρόγραμμα PEPP για την αντιμετώπιση της πανδημίας κατά 500 δισ. δολάρια, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα καλείται να απαντήσει σε νέα ερωτήματα και προκλήσεις για τη ζώνη του ευρώ. Το κυριότερο ερώτημα δεν είναι άλλο από τι σημαίνουν για την οικονομία οι καθυστερήσεις στη χορήγηση του εμβολίου. Προς το παρόν η ΕΚΤ τηρεί στάση αναμονής. Την περασμένη εβδομάδα σε συνέντευξή της στο Reutersη Κριστίν Λαγκάρντ τόνισε ότι οι προβλέψεις της κεντρικής τράπεζας ενσωματώνουν εν μέρει τον αντίκτυπο από τα νέα lockdown. Εφόσον τα περιοριστικά μέτρα αρθούν έως τα τέλη Μαρτίου και η διανομή των εμβολίων προχωρήσει ταχύτερα τους επόμενους μήνες, δεν θα χρειαστεί να αναθεωρηθούν οι εκτιμήσεις της ΕΚΤ, οι οποίες ούτως ή άλλως πάντως κάνουν λόγο για επιστροφή στα προ πανδημίας επίπεδα στα μέσα του 2022, είπε.

Ορισμένοι οίκοι έχουν πάντως ήδη σπεύσει να υποβαθμίσουν τις εκτιμήσεις τους για τη ζώνη του ευρώ. Μεταξύ αυτών η Bank of 
America, που βλέπει ρυθμούς ανάπτυξης μόλις 2,9% στην Ευρωζώνη το 2021 έναντι αρχικής εκτίμησής της για ρυθμούς 3,4%. Για την ελληνική οικονομία ρίχνει τον πήχυ στο 2,8% από 4,1%. Από την πλευρά της η DZ Bank αναμένει ανάπτυξη μόλις 2,5% για την Ελλάδα. Ηχηρό καμπανάκι και από το ΣΕΠΕ. Προβλέπει συρρίκνωση του ελληνικού ΑΕΠ κατά 3,7% το πρώτο εξάμηνο του έτους. 

Yπό τις συνθήκες αυτές υπάρχει ανησυχία αν ακόμη και η επέκταση του PEPP στα 1,85 τρισ. ευρώ επαρκεί- ειδικά από την στιγμή που τον Δεκέμβριο δεν υπήρξε σαφής δέσμευση για πλήρη αξιοποίησή του. «Αυτό που καθιστά τις αγορές νευρικές είναι το σε ποιο βαθμό θα αξιοποιηθεί το πακέτο της ΕΚΤ. Τα “γεράκια” θα επιμείνουν ότι δεν χρειάζεται. Υποπτεύομαι όμως ότι η ΕΚΤ θα χρειαστεί να ενεργοποιήσει κάθε διαθέσιμο πόρο» σχολίασε στο Reuters ο Αντουάν Μπουβέ, στρατηγικός αναλυτής της ING.  

Επίμονος πονοκέφαλος είναι και τα επίπεδα του ευρώ. Αν και έχει αποδυναμωθεί τις τελευταίες ημέρες, εξακολουθεί να παραμένει σχετικά κοντά σε υψηλά σχεδόν τριών ετών. Αναλυτές που συμμετείχαν σε πρόσφατη έρευνα του Reuters βλέπουν μάλιστα ανατίμησή του κατά 3% σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα, στα 1,25 δολάρια έως τα τέλη του 2021. Το ισχυρό νόμισμα διατηρεί υπό πίεση τις εξαγωγές και τις τιμές και κατά συνέπεια θα μπορούσε να θέσει περαιτέρω εμπόδια στην προσπάθεια της ανάκαμψης. 

Το παγκόσμιο σκηνικό 

Δεν είναι μόνο οι προβλέψεις για την Ευρωζώνη που «θολώνουν» το τελευταίο διάστημα. Η εκτίμηση της Παγκόσμιας Τράπεζας για μεγέθυνση του παγκόσμιου ΑΕΠ κατά 4% φέτος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το να φτάσουν τα εμβόλια κατά της Covid-19 σε μεγάλη μερίδα του πληθυσμού. Σύμφωνα με υπολογισμούς του Bloomberg οι καθυστερήσεις στην παράδοση των εμβολίων θα μπορούσε να βάλει βαθύ μαχαίρι στους ρυθμούς ανάπτυξης, ρίχνοντάς τους στο 1,6%. 

Αναλυτές υπογραμμίζουν στο ειδησεογραφικό δίκτυο ότι τη σκιά τους στις προοπτικές της παγκόσμιας ανάπτυξης θα ρίξουν και οι μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ πλούσιων και φτωχών χωρών στις προμήθειες εμβολίων. Οι χώρες υψηλού εισοδήματος έχουν εξασφαλίσει το 85% των διαθέσιμων δόσεων της Pfizer και το σύνολο των διαθέσιμων δόσεων της Moderna, σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών Airfinity Ltd. Μεγάλο μέρος του πλανήτη ουσιαστικά εναποθέτει τις ελπίδες του στο εμβόλιο της AstraZeneca, που είναι φθηνότερο, αλλά και πολύ πιο εύκολο να αποθηκευθεί και να διανεμηθεί, όπως και σε εμβόλια που αναπτύσσονται στην Κίνα, όπως αυτό της Sinovac. 

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας έως και τις 8 Ιανουρίου είχαν αρχίσει οι εμβολιασμοί για την Covid-19 σε 42 χώρες. Εξ αυτών οι 36 ήταν υψηλού εισοδήματος και οι υπόλοιπες μεσαίου εισοδήματος. 

Η νέα πρόκληση 

Η ανάγκη να επεκταθούν οι εμβολιασμοί καθίσταται επικτακτική μετά και την εμφάνιση νέων στελεχών του κορωνοϊόυ στη Βρετανία, τη Νότια Αφρική και την Βραζιλία, τα οποία και φαίνεται να μεταδίδονται πολύ ταχύτερα. Μάλιστα υπολογίζεται ότι η βρετανική μετάλλαξη του ιού θα είναι η κυρίαρχη στις ΗΠΑ έως τον Μάρτιο. Η ταχύτερη μετάδοση σημαίνει αυξημένη πίεση στα συστήματα υγείας και κατά συνέπεια και στην οικονομία. Οι φαρμακευτικές και εταιρείες βιοτεχνολογίας που έχουν αναπτύξει εμβόλια για την Covid-19 προσπαθούν πάντως να καθησυχάσουν, τονίζοντας ότι αν απαιτηθούν προσαρμογές στα εμβόλιά τους μπορούν να γίνουν μέσα σε λίγες εβδομάδες. 

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News