Έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών: Βουτιά στο 6,5% του ΑΕΠ βλέπει φέτος η ΕΤΕ

Σημαντική αποκλιμάκωση του ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών στο 6,5% του ΑΕΠ το 2023 και στο 4,0%, κατά μέσον όρο μεταξύ 2024 και 2026 αναμένει η Εθνική Τράπεζα λόγω της υποχώρησης των επιδράσεων από τις πρωτοφανείς ανατιμήσεις στις εισαγωγές και την εκτίναξη της ζήτησης μετά την πανδημία.

Ειδικότερα, σύμφωνα με σχετική ανάλυση της Εθνικής, η διεύρυνση του ισοζυγίου οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε έκτακτους και, εν πολλοίς, εξωγενείς και αναστρέψιμους παράγοντες, οι οποίοι έχουν αρχίσει να υποχωρούν ήδη από τις αρχές του 2023. Παράλληλα όμως, η τράπεζα διαβλέπει πως η αύξηση των τουριστικών εσόδων, με ρυθμό άνω του 10% σε συνδυασμό με την υποχώρηση των τιμών στις εισαγωγές, θα μπορούσαν να συμπιέσουν περαιτέρω το έλλειμμα, ακόμη και κάτω του 6% φέτος.

Οι καθοριστικοί παράγοντες

Αναλυτικά, ο διπλασιασμός στο έλλειμμα του ισοζυγίου καυσίμων στο ιστορικό υψηλό των 13,2 δισ. ευρώ (6,3% του ΑΕΠ από 3,2% του ΑΕΠ το 2021 και 3,0% του ΑΕΠ, κατά μέσο όρο, το 2011-2020) εξηγεί το μεγαλύτερο μέρος της διεύρυνσης του ελλείμματος στο ΙΤΣ το 2022. Οι εισαγωγές καυσίμων
αυξήθηκαν κατά περίπου 90% ετησίως σε ονομαστικούς όρους το 2022, ποσοστό που αντιστοιχεί περίπου στην ετήσια αύξηση της μέσης τιμής εισαγωγών καυσίμων, με τον αντίστοιχο όγκο εισαγωγών να παραμένει περίπου αμετάβλητος σε σύγκριση με το 2021. Ωστόσο, είναι πλέον εμφανής η υποχώρηση των πιέσεων στις ενεργειακές τιμές από τα τέλη του 2022, ενώ στο 1ο τρίμηνο του 2023 οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου (brent) και του φυσικού αερίου (βάσει του ευρωπαϊκού δείκτη αναφοράς TTF) μειώθηκαν κατά 20% ετησίως και 46% ετησίως, αντίστοιχα, και αναμένεται (με βάση τα σχετικά συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, futures contracts) να παραμείνουν σε σημαντικά χαμηλότερο επίπεδο συγκριτικά με το προηγούμενο έτος (περίπου – 25% μεσοσταθμικά).

Οι ανωτέρω τάσεις στις τιμές ενέργειας αναμένεται να συρρικνώσουν το έλλειμμα στο ισοζύγιο καυσίμων κατά σχεδόν 2,3% του ΑΕΠ το 2023, δεδομένου ότι οι διακυμάνσεις στους όγκους ενεργειακού εμπορίου θα είναι σχετικά περιορισμένες. Πρόσθετες εξοικονομήσεις, της τάξης του 1,0% του ΑΕΠ μέχρι το 2026, θα μπορούσαν να προέλθουν όχι μόνο από τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης μέσω των αυξανόμενων επενδύσεων ενεργειακής εξοικονόμησης και μεγαλύτερης διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα, αλλά και τη μετατροπή της χώρας σε περιφερειακό κόμβο ενέργειας, ειδικά για το φυσικό αέριο, αλλά και μεταφοράς ηλεκτρισμού προς όμορες χώρες καθώς και χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.

Το εμπορικό έλλειμμα εκτός καυσίμων, επίσης, διευρύνθηκε το 2022 κατά 5 δισ. ευρώ (+24% σε τρέχουσες τιμές) σε ετήσια βάση, φτάνοντας στο 12,4% του ΑΕΠ από 11,5% του ΑΕΠ το 2021, γεγονός που οφείλεται και πάλι κατά κύριο λόγο στην αύξηση των τιμών εισαγωγών. Η εν λόγω αύξηση σε τρέχουσες τιμές αφορούσε, κυρίως, εισαγωγές καταναλωτικών και κεφαλαιουχικών αγαθών (19% και 6,4% ετησίως, αντίστοιχα, το 2022), με τις τελευταίες να έχουν άμεση συσχέτιση με τις υψηλότερες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου (+11,6% ετησίως), αλλά και την αναπλήρωση και προληπτική συσσώρευση αποθεμάτων από τις επιχειρήσεις. Η σημαντικά μεγαλύτερη αξία των εισαγωγών μη-ενεργειακών αγαθών (περίπου 70% υψηλότερη από τις αντίστοιχες εξαγωγές σε ονομαστικούς όρους) επισκίασε τη θετική συμβολή των αυξανόμενων εξαγωγών, παρότι σε τρέχουσες τιμές οι αυξήσεις και στις δύο κατηγορίες ήταν σημαντικές (23,6% και 23,3% ετησίως, αντίστοιχα, σε ονομαστικούς όρους), σημειώνει η ανάλυση της ΕΤΕ.

Αντιστοίχως, και το εμπορικό έλλειμμα εκτός καυσίμων αναμένεται να σημειώσει ήπια υποχώρηση το 2023, κατά 0,3% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση, κυρίως λόγω συγκράτησης της δαπάνης για εισαγωγές. Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι η αύξηση της δαπάνης για εισαγωγές θα επιβραδυνθεί στο +6,0% ετησίως, μέσω της προβλεπόμενης ετήσιας αύξησης των τιμών τους κατά 8,0%, καθώς ο πληθωρισμός σε μεταποιημένα αγαθά και ιδίως στα τρόφιμα παραμένει υψηλός, με μικρή υποχώρηση του όγκου των εισαγωγών (-2,0% ετησίως) μετά και την εκτίναξη της ζήτησης με την υποχώρηση της πανδημίας (σύμφωνα με επικαιροποιημένες εκτιμήσεις της Εθνικής Τράπεζας). Παράλληλα, η αξία των εξαγωγών αναμένεται να σημειώσει υγιή άνοδο 8,0% ετησίως, παρά τη σταθεροποίηση του όγκου λόγω οικονομικής επιβράδυνσης στην ευρωζώνη και σε άλλες βασικές εξαγωγικές αγορές της χώρας.

Ο ρόλος των τουριστικών εσόδων

Η σημαντική αύξηση του πλεονάσματος στο ισοζύγιο υπηρεσιών, λόγω της ενίσχυσης των τουριστικών εσόδων κατά περίπου 7,0 δισ. ευρώ (σχεδόν +70% ετησίως, με επάνοδο στο ιστορικό υψηλό του 2019), δεν κατάφερε να αντισταθμίσει την ισχυρή διεύρυνση του συνολικού εμπορικού ελλείμματος κατά €12,3 δισ. Ωστόσο, η επίδοση αυτή θέτει μια ισχυρή βάση για περαιτέρω ενίσχυση των τουριστικών εσόδων, δεδομένου ότι η συγκεκριμένη κατηγορία εξαγωγών, υπό συνθήκες ομαλότητας, εμφανίζει ανοδική μακροχρόνια τάση σε όρους αφίξεων, με περιορισμένες καθοδικές διακυμάνσεις στις τιμές, σε σύγκριση με άλλες εξαγωγικές κατηγορίες. 

Η σημαντική αύξηση του πλεονάσματος στο ισοζύγιο υπηρεσιών, λόγω της ενίσχυσης των τουριστικών εσόδων κατά περίπου €7,0 δισ. (σχεδόν +70% ετησίως, με επάνοδο στο ιστορικό υψηλό του 2019), δεν κατάφερε να αντισταθμίσει την ισχυρή διεύρυνση του συνολικού εμπορικού ελλείμματος κατά 12,3 δισ. ευρώ. Ωστόσο, η επίδοση αυτή θέτει μια ισχυρή βάση για περαιτέρω ενίσχυση των τουριστικών εσόδων, δεδομένου ότι η συγκεκριμένη κατηγορία εξαγωγών, υπό συνθήκες ομαλότητας, εμφανίζει ανοδική μακροχρόνια τάση σε όρους αφίξεων, με περιορισμένες καθοδικές διακυμάνσεις στις τιμές, σε σύγκριση με άλλες εξαγωγικές κατηγορίες. 

moneyreview.gr

Διαβάστε επίσης:

Μείωση στις εισαγωγές και αύξηση εξαγωγών τον Φεβρουάριο

Μείωση 53% στην αξία των εισαγωγών της ΕΕ από τη Ρωσία σε λίγους μήνες

ΤτΕ: Στα 20,1 δισ. το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών του 2022

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News