Κλιματικά stress tests στις 4 τράπεζες: Τι θα μετρήσουν και πώς

Τις εκπομπές ρύπων των 15 μεγαλύτερων πελατών τους ανά τομέα χρηματοδότησης αλλά και την πλήρη ταξινόμηση όλου του χαρτοφυλακίου των ακινήτων τους ανά ενεργειακή κλάση, καλούνται να αποτυπώσουν οι ελληνικές τράπεζες στο πλαίσιο του κλιματικού stress test που διενεργεί ο SSM με στόχο να μετρήσει για πρώτη φορά την «ευαισθησία» του δανειακού χαρτοφυλακίου των ευρωπαϊκών τραπεζών στην κλιματική αλλαγή. 

Σύμφωνα με στοιχεία από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες πρόκειται για 250 μεγάλους πελάτες ανά πιστωτικό ίδρυμα από όλους τους τομείς της επιχειρηματικής δραστηριότητας που θεωρείται ότι επιβαρύνουν το περιβάλλον μεταξύ των οποίων ο τομέας της ενέργειας, οι μεταφορές, ο αγροτικός τομέας, η βιομηχανία, ο τομέας των κατασκευών και του εμπορίου, ενώ εκτός της άσκησης είναι ο τομέας των τηλεπικοινωνιών αλλά και ο τουρισμός, που σύμφωνα με τον επόπτη δεν έχουν ισχυρό ενεργειακό αποτύπωμα. 

Εκτός από τις εκπομπές ρύπων για το top 15 των μεγαλύτερων πελατών τους, οι τράπεζες καλούνται να καταγράψουν επίσης τα χιλιάδες ακίνητα που είναι υποθήκες για τα δάνεια είτε κατοικίας είτε για εμπορική ή βιομηχανική χρήση (εξαίρεση αποτελούν τα αγροτεμάχια και τα βιομηχανοστάσια), αλλά και για όλα τα ακίνητα που είναι στην κατοχή τους για επενδυτικό ή άλλο σκοπό. Τα ακίνητα αυτά θα πρέπει ταξινομηθούν ανά ενεργειακή κλάση, προκειμένου να μετρηθεί η επιβάρυνση που έχουν στο περιβάλλον. Η άσκηση για την ταξινόμηση του κτιριακού αποθέματος συνδυάζεται και με την επικινδυνότητα που έχουν οι κατασκευές αυτές έναντι ακραίων καιρικών φαινομένων, όπως οι πλημμύρες που αποτελούν πλέον έναν ορατό κίνδυνο, όχι μόνο για τις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, αλλά και για τις χώρες του Νότου που αντιμετωπίζουν όλο και πιο συχνά αυτή την απειλή.

Με βάση το χρονοδιάγραμμα ο χρόνος μετρά ήδη αντίστροφα και η πρώτη δέσμη στοιχείων θα πρέπει να αποσταλεί στον SSM έως τις 7 Μαρτίου, ενώ το σύνολο της άσκησης θα ολοκληρωθεί στα τέλη Μαρτίου με στόχο μετά και τις παρατηρήσεις που θα υποβληθούν τον Απρίλιο, τα αποτελέσματα της άσκησης να ανακοινωθούν τον Ιούνιο. Στα επιτελεία των τραπεζών δουλεύουν πυρετωδώς προκειμένου να ανταποκριθούν στο τεράστιο εγχειρημα που επιχειρείται για πρώτη φορά όχι μόνο από τις ελληνικές, αλλά και τις ευρωπαϊκές τράπεζες Ο Επόπτης έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται σε αυτή τη φάση να απαιτήσει επιπλέον κεφάλαια για τις τράπεζες προκειμένου να διαχειριστούν την επιβάρυνση που θα μπορούσε να έχει η εκδήλωση ενός ακραίου καιρικού φαινομένου, όπως η πλημμύρα ή η ξηρασία που μπορεί να οδηγήσει σε εκτεταμένες πυρκαγιές τους καλοκαιρινούς μήνες. Η προοπτική αυτή ωστόσο δεν μπορεί να αποκλειστεί σε δεύτερο χρόνο και αφού αποτιμηθούν τα αποτελέσματα του πρώτου stress test. 

Ο κίνδυνος από τις πλημμύρες λόγω της κλιματικής αλλαγής αποτελεί το νούμερο ένα κίνδυνο για τις επιχειρήσεις αλλά και τις τράπεζες στην ευρωζώνη ειδικά στην Κεντρική Ευρώπη, αλλά με βάση την έκθεση που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα το 2021 για την κλιματική αλλαγή, αυξημένη θεωρείται πλέον και η έκθεση των τραπεζών στην Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία σε επιχειρήσεις που επηρεάζονται από πολλαπλούς κινδύνους, λόγω των εκτεταμένων πυρκαγιών που μαστίζουν αυτές τις χώρες. Η έκθεση βασίστηκε στην χαρτογράφηση 1,5 επιχειρήσεων στην ευρωζώνη μεταξύ των οποίων 55.000 ελληνικές επιχειρήσεις, αξιοποιώντας μοντέλα αλλά και μετρήσεις του Network for Greening the Financial System (NGFS).

Όπως εξηγούν στελέχη που εμπλέκονται στην άσκηση στόχος από την πλευρά του Επόπτη είναι να διαπιστώσει την ετοιμότητα των τραπεζών να διαχειρίζονται τα θέματα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή. Σημαντικό μέρος της άσκησης είναι να αποκρυσταλλωθεί το κατά πόσο οι τράπεζες είναι οργανωμένες, έχουν συστήματα διακυβέρνησης, έχουν ορίσει ρόλους και αρμοδιότητες, έχουν βάλει επιτροπές που θα διαχειρίζονται τα σχετικά θέματα και μπορούν να συλλέγουν δεδομένα για την κλιματική αλλαγή.

Ελλείψει στοιχείων πρωτογενώς για τις εκπομπές ρύπων των επιχειρήσεων πλην συγκεκριμένων εξαιρέσεων, οι τράπεζες θα βασιστούν σε εξωτερικούς data providers, ενώ σε ότι αφορά την καταγραφή της ενεργειακής κλάσης, θα βασιστούν στους υπολογισμούς του υπουργείου Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής για την εκτιμώμενη ενεργειακή κλάση κάθε κτιρίου με βάση την περίοδο κτήσης. Να σημειωθεί ότι το ενεργειακό πιστοποιητικό είναι σήμερα απαραίτητο προκειμένου ένα ακίνητο να μεταβιβαστεί, αλλά όπως εξηγούν αρμόδια στελέχη επί ενός μεγάλου αριθμού ακινήτων δεν έχει υπάρξει συναλλαγή τα τελευταία χρόνια, με συνέπεια η εκτίμηση να βασιστεί σε στοιχεία όπως το έτος κατασκευής, η περιοχή στην οποία βρίσκεται, στοιχεία που θα«μοντελοποιηθούν» προκειμένου να εκτιμηθεί η ενεργειακή κλάση κάθε κτιρίου. 

Θετικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι τα ακίνητα που αποτελούν εξασφαλίσεις για δανεια, συνοδεύονται με ασφαλιστική κάλυψη -εκτός από σεισμό που δεν αποτελεί κλιματικό κίνδυνο- για φωτιά και ορισμένα έχουν και κάλυψη για πλημμύρα, χωρίς ωστόσο αυτό να είναι υποχρεωτικό για όλα τα ακίνητα. Αυτό διευκολύνει την άσκηση για τον περιορισμό των επιπτώσεων από ακραία καιρικά φαινόμενα, χωρίς ωστόσο να εκμηδενίζει τους κινδύνους για τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών. 

Διαβάστε επίσης:

Fitch: Αναβάθμισε την αξιολόγηση και το outlook των ελληνικών τραπεζών

Οι 31 πιο βιώσιμες ελληνικές εταιρείες για το 2022

Goldman Sachs: Σε σημείο καμπής οι ελληνικές τράπεζες, buy για Alpha, Eurobank

Ευρωπαϊκές τράπεζες: Συνεχίζουν να στηρίζουν πετρελαϊκές παρά τις δεσμεύσεις

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News