Αποθηκευτικοί χώροι και data centers οι κερδισμένοι της πανδημίας
Οι χώροι αποθήκευσης και διανομής (logistics) και τα κέντρα δεδομένων αποτελούν τις δύο κατηγορίες της αγοράς ακινήτων που έχουν ευνοηθεί λόγω της πανδημικής κρίσης. Ποια είναι όμως, η επίδραση της Covid-19 σε ξενοδοχεία και γραφεία που προσέλκυαν ισχυρή ζήτηση προτού ξεσπάσει η πανδημία; Όπως ανέφεραν, χθες, κατά την 22η ετήσια διοργάνωση Capital Link, κορυφαία στελέχη της αγοράς, παρότι είναι σημαντική έχει μόνον προσωρινά αναστείλει τις επενδύσεις στον τομέα της αναψυχής και της φιλοξενίας, έχοντας στρέψει τους επενδυτές σε γραφεία και ξενοδοχεία υψηλών προδιαγραφών. Παρά όμως, τις επιπτώσεις της πανδημίας, κορυφαίοι παίκτες της αγοράς συνεχίζουν τις επενδύσεις.
Η Prodea εξετάζει το ενδεχόμενο έκδοσης ομολόγου, εάν χρειαστεί, η Trastor τοποθέτησε κεφάλαια ύψους 85 εκατ. ευρώ στην εγχώρια αγορά ακινήτων το 2020, ενώ η Brown Hotels σχεδιάζει να επενδύσει 100 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη 20 νέων ξενοδοχείων σε χρονικό ορίζοντα 18 μηνών.
Τι αναφέρθηκε στο 22o Capital Link
Όπως εκτίμησε ο γενικός διευθυντής της Hines Greece Πολ Γκομόπουλος, δεν αναμένεται να υπάρξουν δραματικές αλλαγές στον τομέα της φιλοξενίας λόγω πανδημίας. Πρόσθεσε ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης της αγοράς ακινήτων, μακροπρόθεσμα, θα είναι αλματώδεις, ενώ στόχος είναι η εγχώρια αγορά ακινήτων να προσελκύσει θεσμικούς επενδυτές.
Ο Στέλιος Ζαββός, πρόεδρος της Orilina Properties και ιδρυτής-διευθύνων σύμβουλος της Zeus Capital Management, σχολίασε πως στην Ελλάδα οι εταιρείες ακινήτων επηρεάστηκαν σημαντικά λιγότερο, συγκριτικά με αυτές σε Ευρώπη και Ηνωμένες Πολιτείες.
«Έχουμε δει ότι οι αποθηκευτικοί και βιομηχανικοί χώροι, λόγω της επέκτασης του ηλεκτρονικού εμπορίου έχουν προσελκύσει σημαντικό αριθμό επενδύσεων. Αντίστοιχα, τα data centers έχουν αποτελέσει πόλο επενδύσεων. Τα data αυξάνονται. Όποιος τα ελέγχει, ελέγχει τους μελλοντικούς ρυθμούς ανάπτυξης» σημείωσε χαρακτηριστικά. Και πρόσθεσε ότι λόγω της πανδημίας, η ζήτηση για γραφεία υψηλών προδιαγραφών έχει ενισχυθεί και παραμένει χαμηλότερη για χώρους δεύτερης ή τρίτης κατηγορίας. Εκτίμησε πως οι πόροι του ταμείου Ανάκαμψης, σε συνδυασμό με την πολιτική χαμηλών επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, θα τροφοδοτήσουν ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης στην εγχώρια αγορά ακινήτων.
Ο Γιώργος Χρυσικός, ιδρυτής και managing partner της Grivalia ανέφερε η πανδημία υπήρξε επιταχυντής για την υλοποίηση σειράς αλλαγών που ήταν απαραίτητες, όπως η ψηφιοποίηση και η τηλεργασία. «Καθαρός νικητής (σ.σ.: της υγειονομικής κρίσης) είναι τα data centers με νέους μεγάλους παίκτες, όπως η Amazon, η Microsoft και η Lamda Hellix να εισέρχονται στην Ελλάδα» είπε.
Σημείωσε ότι τα γραφεία με προδιαγραφές ενεργειακής εξοικονόμησης και υγειονομικής ασφάλειας θα βρεθούν στην πρώτη γραμμή της ζήτησης. Στα ξενοδοχεία, οι αναπτύξεις υψηλών προδιαγραφών που προσφέρουν ιδιωτικότητα και επιτρέπουν την κοινωνική αποστασιοποίηση έχουν ευνοηθεί από την κρίση. Για παράδειγμα, όπως είπε, για το θέρετρο Amanzoe στην Αργολίδα (σ.σ.: περιήλθε στον έλεγχο της Grivalia το 2018), το 2020 υπήρξε χρονιά ρεκόρ, με την πληρότητα να διαμορφώνεται στο 100% τον περασμένο Αύγουστο.
Ο Γ. Κορμάς, Ανώτερος Γενικός Διευθυντής και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Τράπεζας Πειραιώς προανήγγειλε, χωρίς να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες, τη δημιουργία μιας νέας υπηρεσίας, προσαρμοσμένης στη ψηφιακή εποχή. Τόνισε πως τα ακίνητα δεν κατέρρευσαν λόγω του υψηλού επιπέδου ψηφιοποίησης, με την Πειραιώς Real Estate να ανήκει στους λιγοστούς θιασώτες της ψηφιοποιησης. Εν μέσω πανδημίας, όπως είπε, η Πειραιώς Real Estate κατάφερε να ολοκληρώσει σημαντικές συμφωνίας.
Ο Άρις Καρυτινός, διευθύνων σύμβουλος της Prodea Investments σημείωσε ότι η έκθεση της Ανώνυμης Εταιρείας Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία (ΑΕΕΑΠ) σε τομείς που επηρεάστηκαν από την πανδημία, όπως το λιανεμπόριο και φιλοξενία, αντιστοιχεί μόλις στο 10% του συνολικού χαρτοφυλακίου ακινήτων.
«Διαθέτουμε αρκετή ρευστότητα και πιστωτικές γραμμές από τις ελληνικές τράπεζες για να χρηματοδοτήσουμε τις επενδύσεις μας» είπε και πρόσθεσε ότι η Prodea, εάν θα χρειαζόταν επιπρόσθετη χρηματοδότηση θα μπορούσε να προχωρήσει στην έκδοση ομολόγου. Ωστόσο, ο στρατηγικός σχεδιασμός της Prodea για αύξηση μετοχικού κεφαλαίου πήγε πίσω, δεδομένου ότι, πανευρωπαϊκά, οι μετοχές των ΑΕΕΑΠ διαπραγματεύονται με μεγάλη έκπτωση.
Σημείωσε ότι πριν από την πανδημική κρίση, η κυρίαρχη τάση ήταν αυτή της συρρίκνωσης των αποδόσεων και της αύξησης των ενοικίων, η οποία έχει, πλέον, ανασταλεί. Ωστόσο, ο κ. Καρυτινός σημείωσε ότι είναι αισιόδοξος για την πορεία κατηγοριών της αγοράς ακινήτων, όπως τα logistics που επιδεικνύουν ανθεκτικότητα. Για τα ξενοδοχεία, εκτίμησε ότι ενδέχεται να βρίσκονται αντιμέτωπα με μία ή δύο δύσκολες χρονιάς, αλλά θα εμφανίσουν ανάκαμψη τύπου V, όπου η ζήτηση θα είναι τεράστια.
Ο Τάσος Καζίνος, αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Trastor σημείωσε ότι η εταιρεία παρά την πανδημία κατάφερε να ολοκληρώσει την Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου, ύψους 37 εκατ. ευρώ, να προχωρήσει στην αναχρηματοδότηση τριών νέων ομολογιακών δανείων και να διασφαλίσει νέες γραμμές χρηματοδότησης. Η Trastor υλοποίησε επενδύσεις, ύψους 85 εκατ. ευρώ το 2020 σε αποθηκευτικούς χώρους και γραφεία, με την αξία του χαρτοφυλακίου της να τοποθετείται σε περίπου 290 εκατ. ευρώ.
Ακολουθήστε το Money Review στο Google News
