Βιομηχανίες: Με πλάνο ημέρας παλεύουν με την αύξηση του κόστους

«Για την ώρα υπολογίζουμε καθημερινά το κόστος των προϊόντων μας και προσαρμόζουμε αναλόγως τις τιμές, επίσης καθημερινά, προκειμένου να μη βυθιστούμε στις ζημιές», εξηγεί επιχειρηματίας στην ελληνική μεταποιητική βιομηχανία μετάλλων με μεγάλη έκθεση στην ενέργεια. «Η επικοινωνία προς τον πελάτη είναι ξεκάθαρη: αυτή είναι η τιμή, αν θέλεις σε αυτή την τιμή πουλάμε», συμπληρώνει, προσθέτοντας πως παρά τις δυσθεώρητες αυξήσεις «ακόμα η ζήτηση είναι εκεί». Για πόσο καιρό όμως ακόμα, διερωτάται.

Σε αυτές τις λίγες φράσεις συμπυκνώνεται όλη η κατάσταση και η ψυχολογία που επικρατεί αυτή τη στιγμή στην αγορά: οι μεγάλες αυξήσεις των τιμών ενέργειας και πρώτων υλών έχουν καταστήσει αδύνατη την ορθή τιμολόγηση παρά μόνο σε καθημερινή βάση. Ετσι, οι αυξήσεις προς τους τελικούς χρήστες των προϊόντων είναι μεγάλες, συνεχείς και απροσδόκητες. Οσο είναι διατεθειμένοι να τις απορροφούν, η οικονομική δραστηριότητα συνεχίζεται. Ωστόσο εάν οι τιμές φτάσουν σε απαγορευτικά ύψη, που για πολλούς μικρότερους επιχειρηματίες έχουν ήδη φτάσει, τότε θα «παγώσουν» και οι επενδυτικές δαπάνες, οι κατασκευές, τα έργα εν γένει. «Απλούστατα δεν θα χτίσω φέτος το συγκρότημα κατοικιών και θα περιμένω να βελτιωθεί η διάρθρωση του κόστους μου», εξηγεί χαρακτηριστικά κατασκευαστής οικιστικών έργων.

Και κάπου εδώ είναι στημένη η παγίδα του στασιμοπληθωρισμού όπου οι τιμές ανεβαίνουν χωρίς να παράγεται οικονομική δραστηριότητα. Αλουμίνιο, χαλκός, σίδηρος, μέταλλα, απαραίτητα όλα στις κατασκευές και όχι μόνο, ανατιμώνται συνεχώς τινάζοντας στον αέρα τους προϋπολογισμούς. Το δύσκολο αυτό τοπίο των ανατιμήσεων περιγράφουν στην «Κ» επιχειρηματίες και κορυφαία στελέχη της βιομηχανίας.

Οπως αναφέρει ο Αθανάσιος Σαββάκης, πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος, το ενεργειακό κόστος, διαχρονικά, αποτελούσε καταλύτη για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων. Κλιμακώνεται όμως σταθερά από το καλοκαίρι ενώ, έως ένα βαθμό και υπό συγκεκριμένους όρους, υπήρχε η δυνατότητα της απορρόφησής του από τις επιχειρήσεις, κάτι που δεν είναι εφικτό από τον περασμένο Νοέμβριο και δη μετά την έναρξη του πολέμου. «Αυτό γίνεται αντιληπτό εάν λάβουμε υπόψη ότι ενόσω το κόστος ενισχύεται, οι λειτουργικές δαπάνες παραμένουν αμετάβλητες και ο όγκος των πωλήσεων εάν δεν παραμένει σταθερός, τείνει να υποχωρεί. Το πρόβλημα είναι οξύτερο σε ιδιαίτερα ενεργοβόρους κλάδους, όπως τον βαφείων και της κλωστοϋφαντουργίας αφενός λόγω αυξημένου κόστους, και αφετέρου επειδή δεν είναι δυνατή η μετακύλισή του στον τελικό καταναλωτή. Επίσης, σε κλάδους όπως τα τρόφιμα, όπου τα συμβόλαια συνάπτονται μία φορά τον χρόνο, τα προβλήματα μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερα εάν υπάρξουν περιπτώσεις αθέτησης συμφωνιών για λόγους force majeure (σημ.: ανωτέρας βίας). Δεν θα πρέπει να παραγνωρίζουμε ότι εάν το αυξημένο ενεργειακό κόστος σε Ελλάδα και Ευρώπη παγιωθεί, είναι ορατός ο κίνδυνος οι ελληνικές και οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες να χάσουν σημαντικά μερίδια αγοράς σε όφελος ανταγωνιστικών χωρών», τονίζει.

Ο Αθανάσιος Κεφάλας, πρόεδρος Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων και πρόεδρος της Imerys Greece, σχολιάζει ότι μέχρι τον Ιανουάριο το αυξημένο ενεργειακό κόστος πιθανόν να αντιμετωπιζόταν με ελεγχόμενη μετακύλισή του στον καταναλωτή και με προσπάθειες μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας. Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα όπου οι τιμές της ενέργειας έχουν εκτοξευθεί, το ερώτημα που τίθεται είναι με ποιον τρόπο θα απορροφηθεί το κόστος. Εάν οι εταιρείες υποχρεωθούν να το απορροφήσουν, τότε η βιωσιμότητά τους θα τεθεί σε κίνδυνο. Ηδη, όπως αναφέρει, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ιδιαίτερα ενεργοβόρες μονάδες αναγκάζονται να αναστείλουν τη λειτουργία τους.

«Στον εξορυκτικό τομέα, το πλήγμα σχετίζεται όχι μόνο με το αυξημένο κόστος παραγωγής των εξορυσσόμενων προϊόντων, αλλά και με το ενισχυμένο κόστος ηλεκτρικού ρεύματος που απαιτείται για τη λειτουργία των εργοστασίων πρωτογενούς κατεργασίας ορυκτών υλών. Και για τη μεταλλουργία τα δεδομένα έχουν διαφοροποιηθεί άρδην με χαρακτηριστική περίπτωση τη ΛΑΡΚΟ, που ήδη και πριν από τις ανατιμήσεις αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα από το κόστος του ρεύματος. Το καλό σενάριο θα προέβλεπε την επαρκή υποστήριξη των επιχειρήσεων μέχρι την ολοκλήρωση του αρνητικού αυτού κύκλου, με την κρίση να έχει, για την ώρα, προκαλέσει σοβαρά πλήγματα, αλλά όχι μη διαχειρίσιμες επιπτώσεις», σημειώνει. Ο Ευστράτιος Θωμαδάκης, οικονομικός διευθυντής της Viohalco εξηγεί πως η ενεργειακή κρίση, που ξεκίνησε πριν από τον πόλεμο, έχει ως αιτία και την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης. «Εάν οι τιμές παραμείνουν σε αυτά τα επίπεδα, οι βιομηχανίες θα βρεθούν αντιμέτωπες με προβλήματα βιωσιμότητας. Στον αντίποδα, η Viohalco για τη φετινή χρονιά έχει διατηρήσει ένα καλό επίπεδο τιμών, έχοντας προμηθευτεί ποσότητες πρώτων υλών που καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών της. Ωστόσο, η στρατηγική που υιοθετούμε έχει μακροπρόθεσμο ορίζοντα, σε μία συγκυρία κατά την οποία βιομηχανίες στο εξωτερικό κλείνουν καθώς δεν καταφέρνουν να διαχειριστούν το αυξημένο ενεργειακό κόστος. Αυτό οδηγεί στην περαιτέρω αύξηση των τιμών μετάλλων ελλείψει προϊόντος, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος. Οι παρούσες συνθήκες καθιστούν ακόμη πιο αναγκαία την ενίσχυση των εναλλακτικών μορφών ενέργειας, αλλά ταυτόχρονα επιβάλλουν την ενεργειακή μετάβαση με πιο προσεκτικά βήματα», αναφέρει.

Μεγάλες κυθυστερήσεις στις παραδόσεις υλικών

Εκτός από το ιδιαίτερα υψηλό ενεργειακό κόστος και την εκτόξευση των τιμών πρώτων υλών, οι βιομηχανίες βρίσκονται αντιμέτωπες με σημαντικές καθυστερήσεις παράδοσης λόγω της διατάραξης που έχει προκληθεί στην εφοδιαστική αλυσίδα, αναφέρει ο Νίκος Μπακατσέλος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Πυραμίς Μεταλλουργία.

«Είναι ενδεικτικό ότι η τιμή του ανοξείδωτου χάλυβα, που χρησιμοποιούμε στα προϊόντα μας, έχει αυξηθεί άνω του 100%. Για να διαχειριστούμε την υπέρμετρη αύξηση κόστους προσπαθούμε να περιορίσουμε άλλου είδους δαπάνες, να καταστήσουμε πιο ευέλικτη την παραγωγή μας, ενώ αποτελεί μονόδρομο, στο μέτρο του εφικτού, η μετακύλιση μέρους του κόστους στον πελάτη», σημειώνει.

Ενόψει της έναρξης λειτουργίας της νέας μονάδας της «Πυραμίς» στα Οινόφυτα Αττικής, που περιλαμβάνει τον μηχανολογικό εξοπλισμό του πρώην εργοστασίου της «Πίτσος», ο προγραμματισμός για έναρξη της λειτουργίας της το προσεχές διάστημα, αρχικά σε πιλοτικό στάδιο, παραμένει αμετάβλητος. Ωστόσο εκτιμάται, όπως προσθέτει ο κ. Μπακατσέλος, ότι η έναρξη της κανονικής λειτουργίας της μονάδας θα καθυστερήσει «ως αποτέλεσμα και των μεγάλων καθυστερήσεων στην παραλαβή των απαιτούμενων πρώτων υλών και του αναγκαίου εξοπλισμού».

Ο πόλεμος

Ο Αργύρης Καρράς, διευθύνων σύμβουλος της Aluminco, τονίζει ότι το ζήτημα του αυξημένου ενεργειακού κόστους υπήρχε από τον Νοέμβριο, αλλά έμοιαζε διαχειρίσιμο. Υστερα και από τον πόλεμο στην Ουκρανία τείνει να τεθεί εκτός ελέγχου, συμπαρασύροντας και την αύξηση των τιμών υλικών. «Στον κλάδο μας, η αύξηση του κόστους έχει υπερβεί το περιθώριο κέρδους τροφοδοτώντας την άνοδο τιμών, με αποτέλεσμα το ευρωπαϊκό αλουμίνιο να καθίσταται μη ανταγωνιστικό σε σχέση με τρίτες χώρες. Πόσο μάλλον το ελληνικό που συνοδεύεται και με αυξημένο μεταφορικό κόστος.

Στο νέο αυτό τοπίο φαίνεται να επιβραδύνεται το πολύ ισχυρό μομέντουμ που είχαν αποκτήσει οι επιχειρήσεις του κλάδου, ενώ ήδη, λόγω αυξημένων τιμών αλλά και επιδείνωσης της εμπιστοσύνης, αναστέλλονται έργα που σχετίζονται με τον κατασκευαστικό κλάδο. Ευρύτερα, οι επιχειρήσεις επιλέγουν να υιοθετούν στάση αναμονής ωσότου η ορατότητα βελτιωθεί», λέει.

Την ίδια στιγμή, όπως εξηγεί, με τις τιμές να αλλάζουν συνεχώς η αγορά, από τη βιομηχανία μέχρι τον κατασκευαστή αλουμινίου και τον ιδιώτη, δεν προλαβαίνει να εξισορροπήσει το κόστος. «Με τα δεδομένα αυτά η αντιμετώπιση των ενεργειακών ανατιμήσεων απαιτεί επαυξημένη εγρήγορση ως προς τον έλεγχο και τη διαμόρφωση των κατάλληλων τιμών, ώστε οι επιχειρήσεις να εξακολουθήσουν να είναι κερδοφόρες. Χρειάζεται ακόμη η υλοποίηση των κατάλληλων επενδύσεων και η δημιουργία γραμμών παραγωγής που συνεισφέρουν απτά στη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος», καταλήγει ο κ. Καρράς.

Διαβάστε επίσης: 

ΣΒΕ: Ποιες δέσμες μέτρων προτείνει για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης

ΕΛΣΤΑΤ: Με άλμα εισήλθαν στο 2022 οι τιμές εισαγωγών στη βιομηχανία

Ενεργειακό κόστος: Τα πρώτα λουκέτα σε βιομηχανίες και επιχειρήσεις

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News