Πέθανε ο John Rigas του σκανδάλου Adelphia: Μεγαλοαπατεώνας ή εξιλαστήριο θύμα;

Πέθανε, σε ηλικία 96 ετών, ο John Rigas, o Ελληνοαμερικανός επιχειρηματίας που επένδυσε 300 δολάρια σε μία μικρή εταιρεία καλωδιακής τηλεόρασης και την μετέτρεψε στην έκτη μεγαλύτερη δύναμη της βιομηχανίας στις ΗΠΑ, για να δει αργότερα την επιχειρηματική του αυτοκρατορία να καταρρέει, όταν ο ίδιος καταδικάστηκε για λογιστική απάτη την εποχή που μία σειρά από σκάνδαλα συντάρασσαν τη Wall Street.

Διαβάστε επίσης: Τα 2 “Adelphia” πίσω από το σκάνδαλο των 2,3 δισ. δολαρίων

Γιος Ελλήνων μεταναστών στις ΗΠΑ, ο Rigas πολέμησε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο πριν να γίνει ένας από τους πρωτοπόρους επιχειρηματίες που δημιούργησαν την αμερικανική βιομηχανία της καλωδιακής τηλεόρασης τη δεκαετία του 1950. Τις πέντε επόμενες δεκαετίες έγινε δισεκατομμυριούχος και έχτισε μία πολύ επιτυχημένη οικογενειακή επιχείρηση, την Adelphia Communications Corporation, η οποία είχε 5,5 εκατομμύρια πελάτες σε πάνω από 30 αμερικανικές πολιτείες. Έως το τέλος της ζωής του προσπαθούσε να καθαρίσει το όνομά του.

Από το diner του Έλληνα πατέρα του στα δισεκατομμύρια

Ο John James Rigas γεννήθηκε στο Γουέλσβιλ της Νέας Υόρκης το 1924. Ζούσε σε ένα διαμέρισμα πάνω από το Texas Hot, ένα εστιατόριο με hot dog το οποίο ανήκε στον πατέρα του, Δημήτριο Ρήγα, ο οποίος στις ΗΠΑ είχε υιοθετήσει το όνομα James. Μαζί με τη μητέρα του, Ελένη Ρήγα, το ζευγάρι μεγάλωσε τέσσερα παιδιά μέσα σε μία κοινότητα μεταναστών από την Ελλάδα.

Σαν μαθητής, ο John Rigas έπαιζε ποδόσφαιρο, μπάσκετ, μπέιζμπολ και διέπρεψε στον στίβο, ενώ παράλληλα δούλευε στο Texas Hot.

Αποφοίτησε από το σχολείο το 1943 και κατατάχθηκε στον αμερικανικό στρατό, με τον οποίο πολέμησε στη Γαλλία. Μετά τον πόλεμο, γράφτηκε στο Rensselaer Polytechnic Institute και πήρε πτυχίο μηχανικού.

Αρχικά έπιασε δουλειά σε ένα εργοστάσιο ηλεκτρονικών εξαρτημάτων, όμως είχε μέσα του το επιχειρηματικό δαιμόνιο.

Δανείστηκε χρήματα από φίλους και συγγενείς στην ελληνική κοινότητα για να αγοράσει έναν κινηματογράφο στο Coudersport, μια μικρή πόλη με περίπου 2.500 κατοίκους.

Δεν έβγαλε πολλά χρήματα, όμως αυτή η επιχειρηματική κίνηση του έδωσε την ευκαιρία να εισέλθει σε έναν νέο κλάδο, όταν ένας διανομέας ταινιών τον συμβούλεψε να εξετάσει την αγορά μιας εταιρείας καλωδιακής τηλεόρασης. Έτσι, έγινε συνέταιρος στην εταιρεία τηλεόρασης της πόλης το 1952, αφότου ο ίδιος και ο αδερφός του, Gus, δανείστηκαν πολλά χρήματα.

Το να αναλαμβάνει χρέη για να επεκτείνει την επιχείρησή του έγινε μία πρακτική την οποία συνήθιζε να εφαρμόζει ο Rigas κατά τη διάρκεια της καριέρας του.

«Ο Τζον ήταν ήσυχος άνθρωπος, αλλά δούλευε σκληρά και έχτιζε πράγματα. Σίγουρα ήταν καλός για την ανάπτυξη της βιομηχανίας», έχει πει για αυτόν ο John Malone, ένας άλλος πρωτοπόρος της καλωδιακής τηλεόρασης και ανταγωνιστής του Rigas, που σήμερα είναι πρόεδρος της Liberty Media.

Η κατάρρευση της Adelphia 

Η επιχειρηματική αυτοκρατορία, και μαζί της η περιουσία της οικογένειας Rigas, κατέρρευσε το 2004. Ο Rigas και ο γιος του, Timothy, που ήταν οικονομικός διευθυντής της Adelphia, καταδικάστηκαν για χρηματιστηριακή και τραπεζική απάτη, καθώς βρέθηκαν ένοχοι για την παραποίηση των αποτελεσμάτων της εταιρείας και την κατάχρηση 3 δισ. δολαρίων από τα χρήματα της εισηγμένης. Ο άλλος του γιος, Michael, δήλωσε επίσης ένοχος, αλλά σε λιγότερο βαριές κατηγορίες.

Ο John Rigas καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης 15 ετών και ο Timothy σε 20 χρόνια. Και οι δύο ποινές αργότερα μειώθηκαν κατά τρία χρόνια.

Το 2016, σε ηλικία 91 ετών, ο John Rigas αποφυλακίστηκε για ανθρωπιστικούς λόγους. Την  ημέρα που πέρασε για πρώτη φορά το κατώφλι της φυλακής, το 2007,  ήταν 82 ετών και έπασχε ήδη από καρκίνο και καρδιά. Ο Timothy Rigas αποφυλακίστηκε τον Ιούλιο του 2019, αφότου πέρασε 12 χρόνια στη φυλακή.

Επέμεινε στην αθωότητά του

Οι εισαγγελείς παρουσίασαν στο δικαστήριο στοιχεία που ήθελαν την οικογένεια Rigas να χρησιμοποιεί και να ξοδεύει δισεκατομμύρια από τα ταμεία της Adelphia. Την είχαν σαν τον προσωπικό τους κουμπαρά, λεγόταν τότε. Την πρώτη ημέρα της αποκάλυψης του σκανδάλου, η μετοχή της βούλιαξε 30% στη Wall Street.

Όμως, ο Rigas επέμεινε για την αθωότητά του και αρνήθηκε να δηλώσει ένοχος ως αντάλλαγμα για μικρότερη ποινή. «Πιστεύω ότι υπάρχει μία στιγμή όπου δεν μπορείς να κάνεις εκπτώσεις στις αξίες σου», είχε πει το 2007 σε συνέντευξή του στο USA Today. «Η κληρονομιά μου είναι προς τα εγγόνια μου και πρέπει να υπερασπιστείς αυτά που πιστεύεις –όσο δύσκολο και εάν είναι. Και αυτό είναι κάτι που δεν συμβιβάζεται και δεν αλλάζει».

Κάποιοι στον κλάδο πιστεύουν ότι ο Rigas υπήρξε θύμα κακού timing. Ήταν η εποχή που τα μεγάλα λογιστικά σκάνδαλα της Enron, της WorldCom και της Tyco προκαλούσαν αίσθηση, με αποτέλεσμα μέσα στο γενικότερο αρνητικό κλίμα για τις επιχειρήσεις, οι οικονομικές παρατυπίες της Adelphia να παρουσιαστούν πολύ μεγαλύτερες από ό,τι ήταν.

«Ήταν μία ξεκάθαρη υπόθεση αποτυχίας της δικαιοσύνης», έχει πει ο Malone. «Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς πιάστηκε στον ύπνο και ντροπιάστηκε από τα σκάνδαλα της Enron και της WorldCom και μόλις είχαν την ευκαιρία να καταστρέψουν κάποιον, το έκαναν».

Το 2014, όταν ο Rigas ήταν στη φυλακή, πέθανε η επί 63 χρόνια σύζυγός του, Doris. Δεν του επέτρεψαν ούτε να πάει στην κηδεία της.

Μετά την αποφυλάκισή του, επέστρεψε στο Coudersport και πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του προσπαθώντας να καθαρίσει το όνομα της οικογένειάς του.

Για την πόλη, άλλωστε, ήταν ένας από τους τοπικούς ήρωες, καθώς όταν έχτισε τα κεντρικά γραφεία της Adelphia εκεί, προσέλαβε εκατοντάδες άτομα από την κοινότητα και έκανε γενναιόδωρες δωρεές σε φιλανθρωπίες.

moneyreview.gr με πληροφορίες από New York Times 

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News