Χρ. Σταϊκούρας: Τα οφέλη από τη μεταρρύθμιση της Συνθήκης για τον ESM

Τα οφέλη που απορρέουν από τις προς κύρωση διεθνείς συμφωνίες για την τροποποίηση της Συνθήκης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας – καθώς και της Συμφωνίας για τη μεταφορά και αμοιβαιοποίηση εισφορών στο Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης απαρίθμησε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας κατά την ομιλία του στην Ολομέλεια επί του σχετικού σχεδίου νόμου.

Όπως επισήμανε ο ΥΠΟΙΚ πρόκειται για συμφωνίες που αποφασίστηκαν οριστικά, κατόπιν διαβουλεύσεων και διαπραγματεύσεων – στις οποίες η Ελλάδα είχε ενεργό συμμετοχή – στο Eurogroup του Νοεμβρίου 2020, όπου αποφασίστηκε και η λειτουργία του κοινού μηχανισμού ασφαλείας από το 2022, δύο χρόνια νωρίτερα σε σχέση με το αρχικό χρονοδιάγραμμα.

Σε ό,τι αφορά την πρώτη συμφωνία, αυτή για την τροποποίηση της Συνθήκης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, η σημαντικότερη αλλαγή σχετίζεται με την παροχή, για πρώτη φορά, του κοινού μηχανισμού ασφαλείας (common backstop) στο Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας. Το Ταμείο χρηματοδοτείται μέσω των εισφορών που καταβάλλουν τα πιστωτικά ιδρύματα των κρατών-μελών, και έχει σχεδιαστεί ώστε να φτάσει σε μέγεθος τον στόχο του 1% των καλυμμένων καταθέσεων στην τραπεζική ένωση μέχρι το τέλος του 2023. Οι πόροι του ταμείου χρησιμοποιούνται για να χρηματοδοτήσουν περιπτώσεις εξυγίανσης πιστωτικών ιδρυμάτων και θα είναι πλήρως αμοιβαιοποιημένοι μετά το πέρας της μεταβατικής περιόδου, δηλαδή από το 2024 και εξής.

Ο κοινός μηχανισμός ασφαλείας είναι μία πιστωτική γραμμή που θα παρέχει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας στο Ταμείο σε περιπτώσεις που οι πόροι του τελευταίου έχουν εξαντληθεί ή δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες χρηματοδότησης των πιστωτικών ιδρυμάτων που τίθενται σε εξυγίανση. Το ύψος του θα είναι ίσο με το ύψος του Ενιαίου Ταμείου Εξυγίανσης – κατά προσέγγιση 60 δισ. ευρώ – με ανώτατο όριο (nominal cap) τα 68 δισ. ευρώ.

«Η εν λόγω μεταρρύθμιση προσθέτει μία κρίσιμη δικλείδα ασφαλείας στον ενιαίο μηχανισμό εξυγίανσης, αυξάνοντας σημαντικά τους δυνητικούς πόρους στους οποίους το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης θα έχει πρόσβαση, εφόσον χρειαστεί. Η εφαρμογή της θα συμβάλει, σημαντικά, στην ενίσχυση της σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος» υπογράμμισε ο κ. Σταικούρας. Επιπρόσθετα, όπως επισήμανε, η υπό συζήτηση Συνθήκη εισάγει αλλαγές στη λειτουργία των χρηματοδοτικών μέσων του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, ιδίως σε σχέση με το προληπτικό πιστωτικό όριο υπό όρους (PCCL), το οποίο δεν θα συνοδεύεται πλέον από Μνημόνιο Κατανόησης. Περαιτέρω, ορίζεται στην τροποποίηση ότι η πρόσβαση στο πιστωτικό όριο δεν διακόπτεται, ακόμη και σε περίπτωση μη τήρησης των κριτηρίων επιλεξιμότητας της χρηματοπιστωτικής συνδρομής, εφόσον το Συμβούλιο Διευθυντών αποφασίσει με αμοιβαία συμφωνία τη διατήρηση του πιστωτικού ορίου.

Επιπλέον, οι αλλαγές που εισάγονται με την τροποποίηση, περιλαμβάνουν και τη χρήση ρητρών συλλογικής δράσης μίας ψηφοφορίας στα κρατικά χρεόγραφα που θα εκδίδουν τα μέλη του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, η οποία καθιστά ευκολότερες και αποτελεσματικότερες τυχόν μελλοντικές αναδιαρθρώσεις κρατικών χρεών.

Συμπερασματικά, σύμφωνα με όσα ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών με την εν λόγω συμφωνία:

1ον. Θωρακίζεται ακόμη περισσότερο το ευρωπαϊκό πιστωτικό σύστημα.

2ον. Αυξάνεται η δυνατότητα αποτελεσματικής αντιμετώπισης μελλοντικών πιστωτικών κρίσεων.

3ον. Ενισχύεται ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας και καθίσταται αποτελεσματικότερη η λειτουργία των χρηματοδοτικών του μέσων, με σκοπό τη διασφάλιση της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην ζώνη του ευρώ.

4ον. Διευρύνεται ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας αναφορικά με την παρακολούθηση της μακροοικονομικής και χρηματοπιστωτικής κατάστασης στα μέλη του, διασφαλίζοντας παράλληλα τις σχετικές αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

5ον. Ενισχύεται ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας και στο πλαίσιο της παροχής χρηματοπιστωτικής συνδρομής στα κράτη-μέλη, καθώς και σε σχέση με την εκπόνηση της ανάλυσης βιωσιμότητας χρέους των κρατών-μελών που αιτούνται συνδρομής.

Σε ό,τι αφορά το δεύτερο κείμενο ο κ. Σταϊκούρας διευκρίνισε πως συνιστά τροποποίηση της Συμφωνίας για τη μεταφορά και αμοιβαιοποίηση εισφορών στο Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης. Η αρχική συμφωνία προέβλεπε ότι μόνο οι εκ των προτέρων εισφορές, δηλαδή οι συνεισφορές τις οποίες καταβάλλουν τα πιστωτικά ιδρύματα σε ετήσια βάση με σκοπό τη δημιουργία του Ενιαίου Ταμείου Εξυγίανσης και τη σταδιακή αύξηση των διαθέσιμων πόρων του, θα αμοιβαιοποιούνταν σταδιακά κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου (2016-2023). Η συλλογή των εκ των υστέρων εισφορών, δηλαδή αυτών που καταβάλλουν τα πιστωτικά ιδρύματα προκειμένου να αναπληρωθούν οι πόροι του Ενιαίου Ταμείου Εξυγίανσης μετά τη χρήση τους στο πλαίσιο κάποιας εξυγίανσης, θα ήταν δυνατή μόνο από τον χρηματοπιστωτικό τομέα του συγκεκριμένου κράτους-μέλους στην επικράτεια του οποίου ήταν εγκατεστημένο το υπό εξυγίανση πιστωτικό ίδρυμα.

Με την τροποποιημένη συμφωνία ωστόσο, όπως είπε ο ΥΠΟΙΚ. προβλέπεται η αμοιβαιοποίηση των εκ των υστέρων εισφορών και η άντλησή τους και από τα λοιπά πιστωτικά ιδρύματα, πέραν αυτών που λειτουργούν στην ίδια χώρα με το ίδρυμα το οποίο βρίσκεται σε εξυγίανση. Συνεπώς, σε περίπτωση χρήσης του Ενιαίου Ταμείου Εξυγίανσης κατά τα έτη 2022-2023, μόνο ένα μέρος των πόρων που θα απαιτηθούν, και όχι το σύνολο αυτών, θα πρέπει να αναπληρωθεί από εισφορές που θα προέρχονται από πιστωτικά ιδρύματα που λειτουργούν στο ίδιο κράτος-μέλος με το πιστωτικό ίδρυμα που τέθηκε σε εξυγίανση.

«Με βάση τα ανωτέρω, αν και ο κοινός μηχανισμός ασφαλείας θα ήταν επί της αρχής προσβάσιμος σε όλους, η χρήση του θα περιοριζόταν από τη δυνατότητα του τραπεζικού τομέα κάθε κράτους-μέλους να παράσχει εκ των υστέρων εισφορές, με αποτέλεσμα πολλά κράτη-μέλη να έχουν ουσιαστικά πρόσβαση μόνο σε ένα μικρό μέρος των συνολικών διαθέσιμων πόρων του μηχανισμού» παρατήρησε για να προσθέσει ότι οι τροποποιήσεις που εισάγονται μέσω της νέας συμφωνίας διασφαλίζουν την αποτελεσματική λειτουργία του κοινού μηχανισμού από το 2022 και εξής, κάτι που δεν διασφαλιζόταν μέσω της αρχικής συμφωνίας, η οποία περιείχε διατάξεις που θα δυσχέραιναν την πλήρη λειτουργία του μηχανισμού πριν από το 2024.

Τέλος, η τροποποίηση καθίσταται αναγκαία, ώστε να είναι εφικτή η πλήρης εφαρμογή της Συμφωνίας που σας ανέλυσα προηγουμένως και η οποία συνεπάγεται την ενεργοποίηση του κοινού μηχανισμού ασφαλείας για το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης από το 2022, αντί του 2024 που όριζε ο αρχικός σχεδιασμός.

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News