Ελληνικό: Πώς φτάσαμε στην έναρξη της επένδυσης 8 δισ. ευρώ

Ένα δασαρχείο που έβλεπε δάσος, μία αρχαιολογική υπηρεσία που εντόπιζε αρχαιότητες, η υπολειτουργία ενός κατ’ ευφημισμόν “one stop shop”, του Γραφείου Ελληνικού, μία δημοτική αρχή που έβαζε εμπόδια κι ένα σερί κυβερνητικών εξαγγελιών, δίχως αντίκρισμα. Αυτός ήταν ο καμβάς που συνέθετε τα τελευταία χρόνια, με αποκορύφωμα την περίοδο 2015-2019, μία από τις μεγαλύτερες αστικές αναπλάσεις της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, αυτή της έκτασης 6,2 χιλ. στρεμμάτων, του πρώην διεθνούς αεροδρομίου στο Ελληνικό.

Όλα αυτά, σε περίπου μία εβδομάδα, θα αποτελούν οριστικά φαντάσματα του παρελθόντος, καθώς στις 25 Ιουνίου θα πραγματοποιηθεί το οικονομικό κλείσιμο της σύμβασης παραχώρησης του Ελληνικού. Η μεταβίβαση των μετοχών της Ελληνικό Α.Ε. στην Lamda Development, την επόμενη Παρασκευή, θα συνοδευτεί με την καταβολή της πρώτης δόσης, ύψους 300 εκατ. ευρώ, του συνολικού τιμήματος 915 εκατ. ευρώ και την κατάθεση στο ΤΑΙΠΕΠ εγγυητικής επιστολής 347 εκατ. ευρώ. 

Χθες, η εταιρεία ανακοίνωσε ότι όλες οι εκκρεμότητες δικαστικού – γραφειοκρατικού χαρακτήρα έχουν τακτοποιηθεί, με τη στιγμή να «είναι ιστορική καθώς συμπίπτει με την περίοδο επανεκκίνησης της ελληνικής οικονομίας και την προσπάθεια ανάκαμψης της χώρας».

«Επί 7 χρόνια πιστεύαμε ότι το όραμά μας μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Σήμερα ξεκινάει η υλοποίηση όλων αυτών που σχεδιάζαμε με πολλή υπομονή και πίστη, αλλά κυρίως πάθος και προσήλωση στο στόχο μας όλο αυτό το διάστημα. Έχουμε ολοκληρωμένα αρχιτεκτονικά σχέδια για την πρώτη φάση του ργου τα οποία και θα αρχίσουμε να παρουσιάζουμε άμεσα και για το οποία έχουμε εξασφαλισμένη χρηματοδότηση» δήλωσε, χθες, ο διευθύνων σύμβουλος της Lamda Development Οδυσσέας Αθανασίου. 

Ο δρόμος είχε ανοίξει εδώ και καιρό για την ολοκλήρωση της διαδικασίας τον Ιούνιο. Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, όπως έχει αποκαλύψει το moneyreview.gr, ότι η Lamda Development είχε δημιουργήσει, από την άνοιξη, τα νέα της γραφεία σε κοντινή απόσταση από την έκταση του Ελληνικού.

Τα έργα

Τα επόμενα βήματα, περιλαμβάνουν την μετατροπή του χώρου, σταδιακά στο μεγαλύτερο εργοτάξιο της χώρας, ώστε να υλοποιηθούν την πρώτη πενταετία, έργα, προϋπολογισμού της τάξεως των 2 δισ. ευρώ. Τα έργα αυτά περιλαμβάνουν υποδομές, όπως οι ανοιχτοί χώροι του μητροπολιτικού πάρκου αναψυχής, οι κύριες εγκαταστάσεις και δίκτυα κοινής ωφέλειας και η ανάπλαση-αναβάθμιση παραλίας περίπου 1 χλμ. Περιλαμβάνεται ακόμη, η κατασκευή παραθαλάσσιου πολυτελούς ξενοδοχείου (5 αστέρων) 170 περίπου δωματίων, όπως και ενυδρείου -κέντρου θαλασσίων ερευνών, μέγιστης εκτιμώμενης επιφάνειας περίπου 7.900 τ.μ. Όπως και τμήματος της “γειτονιάς μαρίνας Αγίου Κοσμά” επιφάνειας 334,8 τ.μ. με δόμηση 67.000 τ.μ. και του παραθαλάσσιου πύργου κατοικιών σε περιοχή με χρήσεις αμιγούς κατοικίας, που γειτνιάζει με τη “Γειτονιά Μαρίνας Αγίου Κοσμά”.

Οι εργασίες που θα υλοποιηθούν στην έκταση θα είναι αρκετά σύνθετες. Σύμφωνα με έκθεση που είχε συνταχθεί επί των ημερών του καθηγητή Αρχιτεκτονικής του πανεπιστημίου Harvard Σπύρου Πολλάλη στη θέση του προέδρου της Ελληνικό, η έκταση του πρώην αεροδρομίου στο Ελληνικό αποτελείται από σκληρά δάπεδα, δηλαδή άσφαλτος και τσιμέντο, σε ποσοστό 60-65% και από χωμάτινα δάπεδα σε ποσοστό 35-40%. Θα πρέπει επίσης, να απορρυπανθεί ο αεροδιάδρομος από την κηροζίνη.

Όσον αφορά την ανάπτυξη των πύργων κατοικιών και γραφείων θα απαιτηθεί τεχνογνωσία από εταιρειών του εξωτερικού, καθώς η Ελλάδα τα ψηλά κτήρια έχουν εξοβελιστεί με αποτέλεσμα οι ελληνικές τεχνικές εταιρείες να μην έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους αντίστοιχες αναπτύξεις.

To έργο εκτός από την μεγάλη συμβολή του στην ενίσχυση των ρυθμών ανάπτυξης του ΑΕΠ, θα συμβάλει στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου και στην αύξηση των διανυκτερεύσεων των τουριστών στην Αθήνα. Σύμφωνα ακόμη με παλαιότερη έκθεση του ΙΟΒΕ, η συνολική επίπτωση στην απασχόληση από την κατασκευή και λειτουργία του έργου εκτιμάται ότι θα είναι περίπου 70 χιλ. νέες θέσεις.

Τι έχει προηγηθεί

Το τι μέλλει γενέσθαι στο χώρο του αεροδρομίου του Ελληνικού είχε εξεταστεί για πρώτη φορά το 1995, οπότε το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο είχε αναλάβει την εκπόνηση μελέτης για την αξιοποίηση του χώρου, λόγω της επικείμενης μετεγκατάστασης του αεροδρομίου στα Σπάτα.

Η μελέτη αυτή όμως, παρέμεινε ημιτελής. Την ίδια χρονιά, θα ψηφιστεί και το νομοσχέδιο 2338/95 “κύρωση σύμβασης του νέου διεθνούς αεροδρομίου της Αθήνας στα Σπάτα και άλλες διατάξεις”. Σε αυτό αναφέρεται ότι στο Ελληνικό θα δημιουργηθεί μητροπολιτική ζώνη πρασίνου.

Μάλιστα, ο τότε ΥΠΕΧΩΔΕ, Κώστας Λαλιώτης είχε δεσμευτεί ότι το Ελληνικό θα μετατραπεί σε χώρο πρασίνου. Δεν είχε παραλείψει όμως, να αναφέρει, κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου στην Βουλή το 2001, ότι “θα υπάρξει ήπια οικιστική ανάπτυξη για να συγκεντρωθούν οι αναγκαίοι πόροι”, καθώς από τότε η εξασφάλιση της απαιτούμενης χρηματοδότησης για τη δημιουργία του πάρκου ήταν βασικό ζητούμενο.

Το 2001, μετά από ευρεία υπουργική σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, ο τότε πρωθυπουργός, Κώστας Σημίτης διαβεβαίωνε ότι το Ελληνικό θα μετατραπεί στο μεγαλύτερο πάρκο στην Ευρώπη…

Τρία χρόνια μετά, προκηρύσσεται διεθνής διαγωνισμός για την αξιοποίηση του σχεδιαζόμενου πάρκου και η Βάσω Παπανδρέου που είχε διαδεχτεί τον Κ. Λαλιώτη στο Περιβάλλοντος θα δεσμευτεί εκ νέου για την δημιουργία του “Μητροπολιτικού Πάρκου”.

Λίγο περισσότερο από ένα χρόνο μετά, τον Φεβρουάριο του 2004 ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής πείθει και τον τελευταίο κάτοικο της Αργυρούπολης, σε ομιλία του, ότι το πάρκο θα γίνει πραγματικότητα στο Ελληνικό.

“Το Ελληνικό είναι μία από τις τελευταίες ευκαιρίες για την αύξηση του πρασίνου στην πόλη. Δεν υπάρχει δίλημμα τσιμέντο ή πράσινο. Δεσμευόμαστε ότι οι χώροι που απελευθερώθηκαν θα χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία πρότυπου πάρκου” σημείωνε.

Και για τον Γιώργο Σουφλιά η δημιουργία πάρκου στο Ελληνικού θα αποτελέσει “πρώτη προτεραιότητα”, όπως είχε δηλώσει το 2004. Θα περάσουν, ωστόσο, τρία χρόνια, μέχρι τον Ιούνιο του 2007, οπότε ο Λαρισαίος υπουργός δεσμεύεται στη Βουλή ότι το έργο “θα γίνει το ταχύτερο δυνατό”.

“Το πάρκο θα γίνει με αυτοχρηματοδότηση. Ένα κομμάτι θα κτιστεί και από τα χρήματα που θα συγκεντρωθούν, θα πάνε για τη συντήρηση και για την κατασκευή άλλων πνευμόνων πρασίνου. Αν περιμέναμε από τον προϋπολογισμό θα συζητούσαμε για πολλά χρόνια” εξηγούσε ο Γ. Σουφλιάς τον Αύγουστο του ‘07, όταν ακόμη η κρίση δεν είχε επισκεφτεί την ελληνική οικονομία.

Αντιδράσεις επί αντιδράσεων από τοπικούς πολιτευτές και οικολόγους θα διαδεχτούν την μελέτη 30 σελίδων του Σουφλιά, η οποία βρίσκεται πια σκονισμένη σε κάποια συρτάρια του ΥΠΕΚΑ. Οι θυελλώδεις πολιτικά ημέρες που θα ακολουθήσουν θα βυθίσουν στη λήθη τα σχέδια για πάρκο στο Ελληνικό.

Μέχρι να αναλάβει τα ηνία της εξουσίας η κυβέρνηση Παπανδρέου και η υπουργός Περιβάλλοντος, Τίνα Μπιρμπίλη, η οποία με την σειρά της θα δώσει ιδιαίτερη “βαρύτητα” στην μετατροπή του Ελληνικού σε χώρο πρασίνου.

Η είσοδος της οικονομίας στον αστερισμό των μνημονίων και η σύσταση του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) οδήγησε το 2011 στην προκήρυξη διεθνούς πλειοδοτικού διαγωνισμού για το Ελληνικό.

Την άνοιξη του 2014 επιλέχθηκε η Lamda Development ως προτιμητέος επενδυτής, με το έργο να εγκαινιάζει τη νέα εποχή αβεβαιότητας με την έλευση  της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Η τότε κυβέρνηση παρότι είχε πράξει το…καθήκον της, είχε προχωρήσει στην επαναδιαπραγμάτευση της σύμβασης, δεν κατάφερε ποτέ να επιτύχει την έναρξη υλοποίησης του έργου.

Το χρονικό

1938

Ο Κρατικός Αερολιμένας Αθηνών ανοίγει στο Ελληνικό, προάστιο της Αθήνας με διάδρομο προσγειώσεως 1.800 μέτρων. Στον ίδιο χώρο εγκαθίσταται το Κρατικό Εργοστάσιο Αεροσκαφών (ΥΕΘΑ).

1941

Με την εισβολή των Γερμανικών στρατευμάτων κατοχής στην Αθήνα καταλαμβάνεται και το αεροδρόμιο, το οποίο χρησιμοποιείται από την γερμανική αεροπορία (Luftwaffe) σαν αεροπορική βάση.

1943

Βομβαρδισμός του χώρου του αεροδρομίου από τους Συμμάχους.

1944

Απελευθέρωση από τους Γερμανούς.

1953

Σε τμήμα του χώρου εγκαθίσταται η Αμερικάνικη στρατιωτική Βάση. Tο αεροδρόμιο διαθέτει πλέον δύο διαδρόμους των 2.250 μέτρων.

1958

O κυρίως διάδρομος επιμηκύνθηκε στα 3.000 μέτρα.

1961

Στην παραλία του Αγίου Κοσμά εγκαινιάζεται το Εθνικό Αθλητικό Κέντρο Νεότητας (ΕΑΚΝ) σε σχέδια Κ. Δοξιάδη.

1969

Εγκαινιάζεται ο Ανατολικός Αεροσταθμός, ο οποίος έχει σχεδιαστεί από τον Αμερικανο-Φιλανδό αρχιτέκτονα του Eero Saarinen. Στο εξής ο Δυτικός Αεροσταθμός χρησιμοποιείται αποκλειστικά από την Ολυμπιακή Αεροπορία, ενώ ο Ανατολικός Αεροσταθμός χρησιμοποιείται από τις ξένες αεροπορικές εταιρείες.

1970

O κυρίως διάδρομος επιμηκύνθηκε στα 3.500 μέτρα. Όλα τα περιθώρια επεκτάσεως έχουν εξαντληθεί.

1991

Εκκενώνεται η Αμερικάνικη στρατιωτική βάση.

1994

Ένα νέο κτίριο για πτήσεις Charter χτίζεται στην περιοχή της πρώην Αμερικανικής στρατιωτικής βάσης.

1995

Η γερμανική εταιρεία Hochtief επιλέγεται ως η κατάλληλη για την κατασκευή και συνιδιοκτησία του νέου αεροδρομίου της Αθήνας, το οποίο θα χωροθετηθεί στην περιοχή των Σπάτων.

2001

Σταματάει οριστικά η λειτουργία του αεροδρομίου στο Ελληνικό και το όλες οι δραστηριότητες του μεταφέρονται στο νέο αεροδρόμιο των Σπάτων.

2004

Στην περιοχή του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού κατασκευάζονται οι αθλητικές εγκαταστάσεις οι οποίες θα φιλοξενήσουν τα εξής αθλήματα των Ολυμπιακών αγώνων 2004: canoe/kayak slalom, hockey, baseball. Επίσης κατασκευάζεται Ολυμπιακό κέντρο Ιστιοπλοΐας στο παράκτιο μέτωπο στην περιοχή του Αγ. Κοσμά.

2005

Οι David Serero, Elena Fernandez και Phillipe Colgnet αποτελούν την βραβευθείσα ομάδα, η οποία κερδίζει τον διεθνή διαγωνισμό για τον σχεδιασμό μητροπολιτικού πάρκου στο Ελληνικό. Παρά την επικαιροποίηση της μελέτης δυο χρόνια αργότερα η Ελληνική κυβέρνηση δεν προχωράει στην υλοποίηση της πρότασης.

2007

Το Ολυμπιακό Κέντρο Ιστιοπλοΐας Αγίου Κοσμά μετατρέπεται σε ιδιωτική Μαρίνα 337 θέσεων.

2011

Ίδρυση της εταιρείας Ελληνικό Α.Ε.

2014

Η Lamda Development ανακηρύχθηκε από το διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων ως προτιμητέα ανάδοχος για το έργο της αξιοποίησης του Ελληνικού.

2021

Στις 25 Ιουνίου πραγματοποιείται η μεταβίβαση των μετοχών της Ελληνικό Α.Ε. στην Lamda Development.

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News