Moody’s: Πού «χτύπησε» το τσουνάμι των 32 τρισ. δολαρίων των χρεών της πανδημίας

Κατά 32 τρισ.  δολάρια αυξήθηκαν τα χρέη παγκοσμίως μέσα στο 2020, κυρίως εξαιτίας της συσσώρευσης χρεών από τα κράτη αλλά και από τις επιχειρήσεις. Πρόκειται για αύξηση που ξεπερνά ακόμα και εκείνη που είχε σημειωθεί κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης.  Μάλιστα η Moody’s εκτιμά ότι τα  χρέη θα εξακολουθήσουν να αυξάνονται και το 2021, ουσιαστικά δίνοντας συνέχεια σε μία ανοδική τάση που ξεκίνησε το 2010, στην οποία αρνητικός πρωταγωνιστής είναι η Ελλάδα.

«Παρά την αύξηση στις χρεοκοπίες, τα μέτρα στήριξης που εφαρμόστηκαν από τους policymakers απέτρεψαν μία κρίση χρέους στις αναδυόμενες αγορές, αλλά η πανδημία και οι επιπτώσεις της θα αμφισβητήσουν την ικανότητά τους να εξυπηρετούν τα χρέη αυτά», τονίζουν οι αναλυτές της Moody’s. Αντίθετα, οι ανεπτυγμένες οικονομίες έχουν μεγαλύτερα δημοσιονομικά περιθώρια για την ώρα, αλλά σε πιο μεσοπρόθεσμο ορίζοντα θα αντιμετωπίσουν προκλήσεις κυρίως εξαιτίας των δυσμενών τάσεων σε παραγωγικότητα και δημογραφικό. 

Στις ανεπτυγμένες οικονομίες, τα συνολικά χρέη αυξήθηκαν το 2020 κατά 45 ποσοστιαίες μονάδες, φτάνοντας στο 427% του ΑΕΠ και στις αναδυόμενες σημείωσαν αύξηση 22 ποσοστιαίων μονάδων, στο 247% του ΑΕΠ.

Τα κρατικά χρέη άγγιξαν το υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών, αφού αυξήθηκαν στο 105% του παγκόσμιου ΑΕΠ το δ΄ τρίμηνο του 2020, από 88% που ήταν πριν από την πανδημία.

Πρόκειται, ουσιαστικά, για τη συνέχεια μία αυξητικής τάσης που ξεκίνησε στον απόηχο της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης. Τα στοιχεία της Moody’s δείχνουν ότι τα κρατικά χρέη έχουν αυξηθεί κατά 34 τρισ. δολάρια από το 2010, με τις ανεπτυγμένες οικονομίες να ευθύνονται σε ποσοστό 65% για αυτή τη συσσώρευση χρεών. Η Ελλάδα είναι η χώρα που είχε τη μεγαλύτερη αύξηση χρεών σε όλο τον κόσμο την προηγούμενη δεκαετία, με την Ισπανία, τη Σλοβακία, την Κύπρο, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Πορτογαλία και την Ιταλία να ακολουθούν.

Με την πανδημία να προκαλεί σημαντική επιδείνωση της δημοσιονομικής κατάστασης σε ολόκληρο τον πλανήτη, η Moody’s διαπιστώνει ότι οι ρυθμοί των defaults στα ομόλογα τα οποία παρακολουθεί αυξήθηκαν στο 4,2% το 2020, δηλαδή στα υψηλότερα επίπεδα από το 1983 και πέντε φορές υψηλότερα από το μέσο όρο του διαστήματος 1983-2020.

Οι χρεοκοπίες

Πέρυσι, σημειώθηκαν έξι χρεοκοπίες κρατών. Πρόκειται για την Αργεντινή, τον Λίβανο, τον Ισημερινό, το Σουρινάμ, το Μπελίζ και τη Ζάμπια. Και η χρεοκοπία της Βενεζουέλας συνεχίζεται από τον Νοέμβριο του 2017.

Σύμφωνα με τη Moody’s, οι προοπτικές για το αξιόχρεο των κρατών είναι αρνητικές για το 2021. Η ικανότητα των κυβερνήσεων να αποπληρώνουν τα χρέη τους, η πρόσβαση στις διεθνείς αγορές και το βάθος της εγχώριας χρηματοδοτικής τους βάσης θα είναι οι παράγοντες που θα διαφοροποιήσουν τη μία χώρα από την άλλη.

Στο πλαίσιο αυτό, η Moody’s προειδοποιεί ότι η πανδημία θα προκαλέσει ένα πισωγύρισμα στην πρόοδο που έγινε προηγουμένως στους κοινωνικούς στόχους και θα ενισχύσει τις προκλήσεις που ήδη αντιμετωπίζουν πολλές χώρες, όπως η αργή ανάπτυξη, τα χαμηλά επίπεδα των επενδύσεων, η εξάρτηση από ευμετάβλητες τιμές εμπορευμάτων και η ευαισθησία σε κλιματικά σοκ.

Κατόπιν τούτων, ο οίκος θεωρεί ότι κάποιες αναδιαρθρώσεις χρεών, που θα περιλαμβάνουν κούρεμα των επενδυτών των ομολόγων, είναι πιο πιθανές για το 2021 στις χώρες χαμηλών εισοδημάτων. Στις ανεπτυγμένες οικονομίες, τα χαμηλά επιτόκια αναμένεται να στηρίξουν την ικανότητα των κυβερνήσεων να αποπληρώνουν τα χρέη τους. Και παρότι οι κυβερνήσεις αυτές έχουν περισσότερο δημοσιονομικό χώρο βραχυπρόθεσμα, σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα αναμένεται να αντιμετωπίσουν προκλήσεις, λόγω της χαμηλής παραγωγικότητας και των δυσμενών δημογραφικών τάσεων.

Τα ιδιωτικά χρέη

Μέσα στο 2020, τα χρέη των νοικοκυριών παγκοσμίως αυξήθηκαν από το 61% του ΑΕΠ στο 66%, σε μία εξέλιξη που αντανακλά τα μορατόρια στα δάνεια και την ανθεκτικότητα των αγορών ακινήτων στην πανδημία.

Τα χρέη των επιχειρήσεων (πλην τραπεζών) αυξήθηκαν στο 102% του ΑΕΠ από 93%. Και στον χρηματοοικονομικό κλάδο σημειώθηκε αύξηση χρεών στο 86% του ΑΕΠ, από 80%. «Οι τραπεζικοί κλάδοι παρέμειναν ανθεκτικοί και επέτρεψαν στις κυβερνήσεις να εφαρμόσουν ευρεία μέτρα για τη διατήρηση της ροής πιστώσεων προς την οικονομία», σημειώνει η Moody’s.

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News