BUSINESS & FINANCE

SocGen: Χρειάζεται αλλαγή των δημοσιονομικών κανόνων – Το παράδειγμα της Ελλάδας

SocGen: Χρειάζεται αλλαγή των δημοσιονομικών κανόνων – Το παράδειγμα της Ελλάδας

Η πανδημία οδηγεί αναγκαστικά στην αναστολή των δημοσιονομικών κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά ανοίγει και την ήδη καθυστερημένη συζήτηση για την αναμόρφωσή τους. Η Societe Generale προβλέπει πώς και πότε θα αλλάξουν οι κανόνες για το χρέος και το έλλειμμα.

Με δεδομένο ότι η οικονομία της Ευρωζώνης δεν πρόκειται να επιστρέψει στα προ-κορωνοϊού επίπεδα πριν από το 2023, η Societe Generale εκτιμά ότι η αναστολή των δημοσιονομικών κανόνων θα μπορούσε να επεκταθεί και στο 2022, ώστε οι χώρες-μέλη να μπορέσουν να στηρίξουν τις οικονομίες τους.

Όμως, έως τα τέλη του 2022, οι πιθανότητες μιας σημαντικής αναθεώρησης των κανόνων θα έχουν αυξηθεί, τονίζει ο οίκος. Και αυτό οφείλεται  σε τρεις λόγους: 

Πρώτος λόγος: Η επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών

Τα δημοσιονομικά ελλείμματα (για την Ευρωζώνη ως σύνολο αλλά και για τα δύο τρίτα των χωρών) θα παραμείνουν πάνω από το όριο του 3% του ΑΕΠ τουλάχιστον έως το 2022, τα δημόσια χρέη αυξάνονται τουλάχιστον κατά 15 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ και οι περισσότερες χώρες θα βρεθούν σε παραβίαση του κανόνα για το διαρθρωτικό έλλειμμα το 2022.

Δεύτερος λόγος: Οι δημοσιονομικοί κανόνες δεν κατάφεραν να μειώσουν τα χρέη

Από το 2011 έως το 2019, το δημόσιο χρέος της Ευρωζώνης μειώθηκε μόνο λίγο (κατά  2,5 ποσοστιαίες μονάδες, στο 93,1% του ΑΕΠ). Η περίπτωση της Ελλάδας αποδεικνύει, σύμφωνα με την Societe Generale πόσο μη ρεαλιστικοί είναι οι δημοσιονομικοί κανόνες. Και αυτό γιατί με τη χώρα να εμφανίζει αρνητική ονομαστική ανάπτυξη στο διάστημα 2014-2019, η απαιτούμενη μείωση του χρέους (5,4 ποσοστιαίες μονάδες ανά έτος), θα έπρεπε να καλυφθεί εξ ολοκλήρου από τη δημοσιονομική προσαρμογή (δηλαδή με τεράστιες δημοσιονομικές περικοπές σε μία οικονομία που ήδη βρισκόταν σε ύφεση). Αυτό προφανώς δεν συνέβη και το χρέος παρέμεινε στάσιμο στο εν λόγω διάστημα.

Τρίτος λόγος: Τα χαμηλά επιτόκια

Καθώς τα χαμηλά επιτόκια αναμένεται να διατηρηθούν για χρόνια, το κόστος εξυπηρέτησης των χρεών μειώνεται. Η Societe Generale υπολογίζει ότι το πρωτογενές ισοζύγιο που απαιτείται για να σταθεροποιηθούν τα επίπεδα του χρέους της Ευρωζώνης μειώνεται σταθερά με τον καιρό. Από πλεόνασμα 1,3% που ήταν το 1999, έπεσε στο 0,8% το 2007 και σε αρνητικό επίπεδο (-0,6%) το 2019. Έως το 2022 αναμένεται να έχει διαμορφωθεί στο -1,2%.

Αλλαγές στον κανόνα για το χρέος: Πρέπει να γίνει πιο ρεαλιστικός και εφικτός

Η απομάκρυνση από το όριο του 60%, καθώς κανείς προσπαθεί να βελτιώσει τη βιωσιμότητα των χρεών μπορεί να μοιάζει αντιφατική. Όμως, η απλοποίηση των κανόνων και η ιδιοκτησία του στόχου για το χρέος θα μπορούσε να οδηγήσει σε βελτιωμένη συμμόρφωση με τους κανόνες και άρα χαμηλότερα χρέη, εξηγεί η Societe Generale.

  • Το παράδειγμα της Ελλάδας είναι χαρακτηριστικό: 

Για να πιάσει το στόχο του χρέους, η Ελλάδα θα έπρεπε κανονικά να μειώνει το χρέος της τουλάχιστον κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες ετησίως στο διάστημα 2021-2026, με ένα τεράστιο μέρος από αυτή τη μείωση (3 ποσοστιαίες μονάδες) να προέρχεται από τη δημοσιονομική προσαρμογή. Εάν σκεφτεί κανείς ότι το πρόγραμμα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους που εφαρμόζουν οι Ευρωπαίοι από το 2015 δίνει ένα πιο ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα για τη μείωση του χρέους και μία πιο ομαλή πορεία δημοσιονομικής σύσφιξης, φαίνεται ότι οι policymakers έχουν αναγνωρίσει την ανάγκη παρέκκλισης από τους δημοσιονομικούς κανόνες για τις χώρες υψηλών χρεών, σημειώνει η SocGen.

Το πώς: Δεν χρειάζεται αλλαγή της συνθήκης

Όπως εξηγεί η Societe Generale, τόσο το όριο του χρέους και του ελλείμματος (στο 60% και 3% αντίστοιχα) όσο και το μονοπάτι για την επίτευξή τους (1/20ο ανά έτος) δεν έχουν συμπεριληφθεί στη συνθήκη. Αυτό σημαίνει ότι για να αλλάξουν, απαιτείται η ομοφωνία των ηγετών, κάτι που ασφαλώς δεν είναι εύκολο.

Το πότε: Μετά τις γερμανικές εκλογές

Με δεδομένη τη «βαριά» πολιτική ατζέντα (ολλανδικές, γερμανικές, γαλλικές και ίσως ιταλικές εκλογές) έως την άνοιξη του 2022, τα εμπόδια σε μια αλλαγή είναι πολλά. Η SocGen εκτιμά ότι το Eurogroup δεν θα αρχίσει να συζητά την αναμόρφωση των κανόνων παρά μετά τις γερμανικές εκλογές. Όμως, με την ανάληψη της προεδρίας της Ε.Ε. από τη Γαλλία στις αρχές του 2022, η σχετική προσπάθεια εκτιμάται ότι θα ενταθεί.

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News