Το στοίχημα της αύξησης των μισθών – Οι προβλέψεις για το 2023

H ενίσχυση των μισθών, ιδιαίτερα των μεσαίων εισοδηματικών στρωμάτων, αποτελεί το μεγάλο στοίχημα του 2023. Η αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 9,4%, στα 780 ευρώ μεικτά, από την 1η Απριλίου αφήνει περιθώρια για εκτιμήσεις, σύμφωνα με τις οποίες οι αμοιβές εξαρτημένης εργασίας θα αυξηθούν κατά 4,5% με 5%.

Όπως σημειώνει ρεπορτάζ της Καθημερινής, είναι ενδεικτική η εκτίμηση της Τράπεζας της Ελλάδος στην πρόσφατη έκθεση για την ελληνική οικονομία, σύμφωνα με την οποία η αύξηση των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας ανά μισθωτό θα είναι για το 2023 της τάξης του 5%, όταν οι αντίστοιχες αυξήσεις το 2022 ήταν στο επίπεδο του 0,3%. Το σύνολο των μισθών προβλέπεται να αυξηθεί με ρυθμό 7% το 2023, καθώς ενσωματώνεται στην εκτίμηση αυτή και η αύξηση της απασχόλησης όπως και η περαιτέρω μείωση της ανεργίας, με ισχυρά όμως τα σημάδια επιβράδυνσης. Αυτό στην πράξη εκτιμάται πως θα οδηγήσει σε στασιμότητα της παραγωγικότητας και αισθητή άνοδο του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος, με την ΤτΕ να κρούει έτσι ένα ηχηρό «καμπανάκι», προτείνοντας στην ουσία περιορισμένες αυξήσεις.

Το παράδειγμα του 2022

Οσο για το 2022, η αναπροσαρμογή του μέσου μισθού κυμάνθηκε από 3,7% έως 5,25%, όταν ο ετήσιος πληθωρισμός «έτρεξε» με ρυθμό 9,6%. Σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος «Εργάνη», ο μέσος μισθός αυξήθηκε το 2022 στα 1.176 ευρώ από 1.117 ευρώ το 2021, δηλαδή 5,25%. Αντίστοιχα στοιχεία της Eurostat δείχνουν αύξηση του μέσου ωριαίου κόστους εργασίας (μισθοί συν εισφορές) στην Ελλάδα το 2022 κατά 3,7%. Αυτό στην πράξη επιβεβαιώνει την προσέγγιση της ΤτΕ, σύμφωνα με την οποία για κάθε ποσοστιαία μονάδα αύξησης του κατώτατου μισθού, ο μέσος μισθός ανά εργαζόμενο στον ιδιωτικό τομέα αυξάνεται κατά περίπου 0,4%-0,5%. Με τη φόρμουλα αυτή, η σωρευτική αύξηση 9,5% του 2022 θα έπρεπε να έχει μεταφραστεί σε αύξηση 3,8% έως 4,75%.

Ωστόσο, όπως εξηγεί μιλώντας στην «Κ» ο γνωστός δικηγόρος – εργατολόγος Γιάννης Καρούζος, δεν είναι μόνο η αύξηση του κατώτατου που σπρώχνει τον μέσο όρο των μισθών προς τα πάνω. Οι αυξήσεις των μέσων αποδοχών των μισθωτών οφείλονται και στη στενότητα που παρατηρείται στην αγορά εργασίας και στις σοβαρές ελλείψεις εργατικού δυναμικού που παρατηρούνται στην μεταπανδημική περίοδο. Δεν είναι τυχαίο, επισημαίνει ο κ. Καρούζος, πως οι κλάδοι εκείνοι που φαίνεται να έδωσαν τις μεγαλύτερες αυξήσεις το 2022 είναι αυτοί που έχουν τη μεγαλύτερη ανάπτυξη και παράλληλα ψάχνουν με το… κιάλι τους εργαζομένους:

• Κλάδος φιλοξενίας και εστίασης: +24,6%.

• Κατασκευές: +9,1%.

• Επαγγέλματα τεχνικών και επιστημονικών δραστηριοτήτων (π.χ. μηχανικοί που είναι απαραίτητοι για κατασκευαστικά έργα): +17%.

Μάλιστα, το 2022 και παρά τις δύο διαδοχικές αυξήσεις του κατώτατου μισθού τον Ιανουάριο και τον Μάιο, το ποσοστό αυτών που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό μειώθηκε σημαντικά σε σύγκριση με το 2021, κατά 3,5 ποσοστιαίες μονάδες ή 60,7 χιλιάδες λιγότερες θέσεις εργασίας. Και αυτό αποδίδεται στη στενότητα της αγοράς εργασίας. Σίγουρα δεν είναι τυχαίο –για παράδειγμα– πως ο κλάδος με την πιο σημαντική μείωση στο ποσοστό των θέσεων εργασίας που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό είναι ο κλάδος της εστίασης: το ποσοστό αυτό μειώθηκε θεματικά από περίπου 65% το 2021 σε 43% το 2022 (παρ’ όλα αυτά, η εστίαση παραμένει στο Τοπ 3 των κλάδων με μεγάλο ποσοστό αμειβομένων με τον κατώτατο μισθό μαζί με το εμπόριο και τη βιομηχανία τροφίμων) αποτυπώνοντας ενδεχομένως και τον σταδιακό μετασχηματισμό του κλάδου.

Σε αυτό το περιβάλλον, όπως διαμορφώνεται στη μετά πανδημία εποχή, οι αυξήσεις του κατώτατου φαίνεται πως επηρεάζουν κατά μείζονα λόγο τους μισθούς που είναι κοντά στον κατώτατο και ελάχιστα έως καθόλου τους μεσαίους προς υψηλούς μισθούς, που κινούνται, για παράδειγμα, σε ένα επίπεδο από 1.100 έως 1.200 ευρώ και πάνω.

Διαβάστε επίσης: 

Έλλειψη καλά πληρωμένων θέσεων: Ο κατώτατος μισθός προσεγγίζει τον μέσο

KPMG: Το 78% των ελληνικών επιχειρήσεων έδωσε αυξήσεις το 2022

Η ανεργία υποχωρεί, οι τριετίες θα «ξεπαγώσουν»;

Ακολουθήστε το Money Review στο Google News